“Иқтисод ва молия” журнали №1 (137), 2021

0
154

МУНДАРИЖА СОДЕРЖАНИЕ

Расулев А.Ф., Воронин С.А. Пути улучшения системы управления экономикой в Республике Узбекистан
Абулқосимов Ҳ.П., Саидахмедова Н.И. Ўзбекистонда озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашнинг устувор йўналишлари

РАСУЛЕВ А.Ф., ВОРОНИН С.А. ПУТИ УЛУЧШЕНИЯ СИСТЕМЫ УПРАВЛЕНИЯ ЭКОНОМИКОЙ В РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН
Проведение структурных преобразований в экономике Узбекистана требует новых методов к системе управления экономикой. В статье рассматриваются основные направления экономического развития страны в современных условиях и предлагаются пути по формированию новой системы управления экономикой. Прежде всего, подчеркивается необходимость формирования гибкой системы управления экономикой, предусматривающей сокращение вмешательства государства в деятельность хозяйствующих субъектов. Обосновано, что вторым по важности направлением экономического развития становится сокращение бедности и расширение занятости. В качестве ключевого элемента реформ в системе управления экономикой предложено использовать институциональные факторы. При этом предлагается не только развивать экономические механизмы управления, но и рекомендуется закрепить четкие границы по использованию административных инструментов. Особо внимание уделено главному ресурсу страны – накопленному человеческому капиталу. Предлагается ряд мер по созданию современной системы воспроизводства человеческого капитала.
Ключевые слова: государственная поддержка, бюджетные средства, институциональные факторы, рыночные механизмы.


RASULEV A.F., VORONIN S.А. O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA IQTISODIYOTNI BOSHQARISH TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH YO’LLARI
O’zbekiston iqtisodiyotida tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish iqtisodiyotni boshqarish tizimida yangi usullarni qo’llashni talab qiladi. Maqolada mualliflar mamlakatning iqtisodiy rivojlanishining asosiy yo’nalishlarini zamonaviy sharoitda ko’rib chiqdilar va iqtisodiyotni boshqarishning yangi tizimini shakllantirish yo’llarini taklif etdilar. Avvalo, xo’jalik yurituvchi subyektlar faoliyatiga davlat aralashuvini qisqartirishni nazarda tutuvchi iqtisodiyotni boshqarishning moslashuvchan tizimini shakllantirish zarurligi ta’kidlandi. Iqtisodiy rivojlanishning ikkinchi eng muhim yo’nalishi qashshoqlikni kamaytirish va ish bilan bandlikni kengaytirishdir. Iqtisodiyotni boshqarish tizimidagi islohotlarning asosiy elementi sifatida institutsional omillardan foydalanish taklif etildi. Shu bilan birga, boshqaruvning iqtisodiy mexanizmlarini rivojlantirish emas, balki ma’muriy vositalardan foydalanish bo’yicha aniq chegaralarni mustahkamlash tavsiya etildi. Mamlakatning asosiy resurslari sifatida – to’plangan inson kapitaliga alohida e’tibor qaratildi. Inson kapitalini qayta tiklashning zamonaviy tizimini yaratish bo’yicha bir qator chora-tadbirlar taklif etiladi.
Tayanch iboralar: davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash, byudjet mablag’lari, institutsional omillar, bozor mexanizmlari.


RASULEV А.F, VORONIN S.A. WAYS TO IMPROVE ECONOMIC MANAGEMENT SYSTEM IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN
Structural transformations in the economy of Uzbekistan require new approaches to the system of economic management. In the article is defined the main directions of the country’s economic development in modern conditions and proposed certain ways to form a new system of economic management. First of all, emphasizes the need to form a flexible system of economic management, reduction of state interference in the activities of economic entities. It was determined that the second most important direction of economic development is poverty reduction and employment expansion. As a key factor of reforms in the system of economic management is proposed to consider the institutional factors of market transformations and take into account their effect. At the same time, it is proposed not only to develop market management mechanisms, but also to define clear boundaries for the administrative instrument’s implementation. The importance of the country’s main resource — accumulated human capital is especially emphasized. A number of measures are proposed to create a modern system for the reproduction of human capital.
Key words: governmental support, budget resources, institutional factors, market mechanisms.


АБУЛҚОСИМОВ Ҳ.П., САИДАХМЕДОВА Н.И. ЎЗБЕКИСТОНДА ОЗИҚ-ОВҚАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ
Мақолада озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашнинг зарурлиги ва моҳияти, тенденциялари, бу борадаги муаммолар ва уларни ҳал этиш йўллари таҳлил қилинган.
Таянч иборалар: иқтисодиёт, қишлоқ хўжалиги, хавфсизлик, иқтисодий хавфсизлик, озиқ-овқат, озиқ-овқат хавфсизлиги, озиқ-овқатга қарамлилик, таҳдидлар.


АБУЛКАСИМОВ Х.П., САИДАХМЕДОВА Н.И. ПРИОРИТЕТНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ПРОДОВОЛЬСТВЕННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ В УЗБЕКИСТАНЕ
В статье проанализированы сущность и необходимость обеспечения продовольственной безопасности, тенденции, проблемы и пути их решения.
Ключевые слова: экономика, сельское хозяйство, безопасность, экономическая безопасность, продовольствия, продовольственная безопасность, продовольственная зависимость, угрозы.


ABULKASIMOV H.P., SAIDAKHMEDOVA N.I. PRIORITY AREAS OF FOOD SECURITY IN UZBEKISTAN
The article analyzes the essence and necessity of ensuring food security, trends, problems and solutions.
Key words: economy, agriculture, security, economic security, Food, food security, food dependence, threats.

Якубова Э.Т., Повышение промышленного потенциала как драйвера экономического развития регионов Узбекистана.


Вохидова М.Х. Махсус иқтисодий зоналарнинг инфратузилмаси.


Аширова Э.А.-к. Текущее положение и перспективы развития въездного туризма в Узбекистане.


Абдураимов Д.М. Туризм инфратузилмаси ривожланишининг ижтимоий-иқтисодий аҳамияти ва асосий йўналишлари.


ЯКУБОВА Э.Т., ПОВЫШЕНИЕ ПРОМЫШЛЕННОГО ПОТЕНЦИАЛА КАК ДРАЙВЕРА ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА
В статье представлены тенденции повышения индустриального потенциала регионов Узбекистана за 2017-2020 годы, проведена оценка структурной трансформации и уровня развития промышленности территорий, обоснованы основные направления и возможности осуществления промышленной политики на региональном уровне.
Ключевые слова: регионы, промышленность, рост производства, на душу населения, специализация, концентрация, диверсификация, межрегиональная дифференциация, потенциал, резервы, возможности.


ЯКУБОВА Э.Т. ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ ИҚТИСОДИЙ РИВОЖЛАНИШ ДРАЙВЕРИ СИФАТИДА САНОАТ САЛОҲИЯТИНИ ОШИРИШ
Мақолада 2017-2020 йиллар давомида Ўзбекистон ҳудудларининг саноат салоҳиятини ошириш тенденциялари келтирилган бўлиб, ҳудудлардаги таркибий ўзгаришлар ва саноат даражаси баҳоланди, саноат сиёсатини ҳудудий даражада амалга оширишнинг асосий йўналишлар ва имкониятлари асослаб бералган.
Калит сўзлар: минтақалар, саноат, ишлаб чиқаришнинг ўсиши, аҳоли жон бошига, ихтисослашув, концентрация, диверсификация, минтақалараро дифференциация, салоҳият, захиралар, имкониятлар.


YAKUBOVA E.Т. INCREASING THE INDUSTRIAL POTENTIAL AS A DRIVER OF ECONOMIC DEVELOPMENT OF UZBEKISTAN’S REGIONS
In the article is presented the trends of increasing the industrial potential of Uzbekistan’s regions for 2017-2020, assessed the structural transformation and the level of industry in the territories, substantiates the main directions and opportunities for the implementation of industrial policy at the regional level.
Key words: regions, industry, production growth, per capita, specialization, concentration, diversification, interregional differentiation, potential, reserves, opportunities.


ВОХИДОВА М.Х. МАХСУС ИҚТИСОДИЙ ЗОНАЛАРНИНГ ИНФРАТУЗИЛМАСИ
Ушбу мақолада махсус иқтисодий зоналарнинг инфратузилмаси, инфратузилманинг зонада саноат ва ташқи савдони ривожлантиришдаги аҳамияти хорижий мамлакатлар мисолида тадқиқ этилган. Махсус иқтисодий зоналарнинг ривожлантиришда унинг инфратузилмаси, ҳудуд савдо ва саноат салоҳиятининг ўрнини тадқиқ этиш тадқиқотнинг мақсади.
Калит сўзлар: махсус иқтисодий зона, инфратузилма, институционал компонентлар (таълим, соғлиқни сақлаш ва инсон капитали); транспорт инфратузилмаси; қаттиқ инфратузилма (йўллар, кўприклар ва телекоммуникация); банк ва нобанк инфратузилма.


ВОХИДОВА М.Х. ИНФРАСТРУКТУРА ОСОБЫХ ЭКОНОМИЧЕСКИХ ЗОН
В статье исследуется инфраструктура особых экономических зон, роль инфраструктуры в развитии промышленности и внешней торговли зоны на примере зарубежных стран. Цель исследования является изучение инфраструктуры особых экономических зон и ее роль в развитии торгов промышленного потенциала региона.
Ключевые слова: особая экономическая зона, инфраструктура, институциональные компоненты (образование, здоровье и человеческий капитал); транспортная инфраструктура; прочная инфраструктура (дороги, мосты и телекоммуникации); банковская и небанковская инфраструктура.


VOKHIDOVA M.KH. INFRASTRUCTURE OF SPECIAL ECONOMIC ZONES
In the article was discussed the infrastructure of special economic zones, the role of infrastructure in the development of industry and on the example of some countries. The purpose of the study is investigation the infrastructure of special economic zones and its role in the development of trade and industrial potential of the region.
Key words: special economic zone, infrastructure, institutional components (education, health and human capital); transport infrastructure; solid infrastructure (roads, bridges and telecommunications); banking and non-bank infrastructure.


АШИРОВА Э.А-К. ТЕКУЩЕЕ ПОЛОЖЕНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ВЪЕЗДНОГО ТУРИЗМА В УЗБЕКИСТАНЕ
Узбекистан располагает большим туристическим потенциалом, который в последние годы активно популяризируется в мире. Для его развития прилагаются большие усилия со стороны правительства, что, несомненно, дает свои плоды. В данной статье рассматривается ситуация до наступления пандемии коронавируса, настоящее положение и дальнейшие шаги страны в восстановлении туристской отрасли. Также, в статье приводятся конкретные предложения для развития туризма в нашей стране.
Ключевые слова: туризм, турист, турпродукт, дестинация, турпоток, въездной туризм, туристический потенциал, туристическая возможность.


ASHIROVA E.A-Q. O’ZBEKISTONDA KIRISH TURIZM RIVOJLANISHINING HOZIRGI HOLATI VA ISTIQBOLLARI
So’nggi yillarda dunyoda faol ommalashib borayotgan sayyohlik sohasida O’zbekiston ulkan salohiyatiga ega. Uni rivojlantirish uchun hukumat tomonidan katta harakatlar amalga oshirmoqda, va bu, shubhasiz, o’z samarasini bermoqda. Ushbu maqolada koronavirus pandemiyasidan oldingi vaziyat, hozirgi holat va mamlakatning turizm sohasini tiklash bo’yicha keyingi qadamlari muhokama qilingan. Shuningdek, maqolada mamlakatimizda turizmni rivojlantirish bo’yicha aniq takliflar keltirilmoqda.
Kalit so’zlar: turizm, turist, turistik mahsulot, manzil, turistik oqim, kiruvchi turizm, turistik salohiyat, turistik imkoniyat.


ASHIROVA E.A-Q. CURRENT SITUATION AND PROSPECTS FOR DEVELOPMENT OF INBOUND TOURISM IN UZBEKISTAN
Uzbekistan has great tourism potential, which in recent years has been actively popularized in the world. To develop the sector great efforts are being implemented by the government, which undoubtedly has a positive impact. This article discusses the situation before the coronavirus pandemic, the current situation and the country’s further steps in restoring the tourism industry. Also, the article provides specific proposals for the development of tourism in the country.
Key words: tourism, tourist, tourist product, destination, tourist flow, inbound tourism, tourism potential, tourist opportunity.


АБДУРАИМОВ Д.М. ТУРИЗМ ИНФРАТУЗИЛМАСИ РИВОЖЛАНИШИНИНГ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ АҲАМИЯТИ ВА АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Ушбу мақолада туризм ривожланишининг миллий иқтисодиётда тутган ўрни, туризм инфратузилмаси ривожланишига назарий ёндашувлар, туризм инфратузилмаси категориясининг моҳияти, туризм ва туристик индустрия инфратузилмаларининг ўзаро алоқадорлиги, туризм инфратузилмаси функционал элементлари, таркибий қисмлари ва улар ўртасида ўзаро самарали ҳамкорликни таъминлаш йўналишлари ҳамда самарали ривожланиш тамойиллари тадқиқ қилинган.
Калит сўзлар: туризм, туризм инфратузилмаси, туризм индустрияси, функционал элементлар, таркибий қисмлар, инфратузилма объектлари, меҳмонхоналар, малакали кадрлар, ривожланиш тамойиллари.


АБДУРАИМОВ Д.М. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ И СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕНИЕ РАЗВИТИЯ ТУРИСТИЧЕСКОЙ ИНФРАСТРУКТУРЫ
В статье исследуются роль туризма в национальной экономике, теоретические подходы к развитию туристической инфраструктуры, сущность категории туристической инфраструктуры, взаимосвязь туризма и инфраструктуры туристической индустрии, функциональные элементы, компоненты туристической инфраструктуры и принципы эффективного развития.
Ключевые слова: туризм, туристическая инфраструктура, индустрия туризма, функциональные элементы, компоненты, объекты инфраструктуры, гостиницы, квалифицированный персонал, принципы развития.


ABDURAIMOV D.M. THE MAIN DIRECTIONS AND SOCIO-ECONOMIC SIGNIFICANCE OF TOURISM INFRASTRUCTURE’S DEVELOPMENT
The article discusses the role of tourism in the national economy, theoretical approaches to the development of tourism infrastructure, the essence of the category of tourism infrastructure, the mutual influences of tourism and tourism industry infrastructure, functional elements, components of tourism infrastructure and principles of effective development.
Key words: tourism, tourism infrastructure, tourism industry, functional elements, components, infrastructure facilities, hotels, qualified personnel, development principles.

Қурбонов Ж.Ж., Омонов С.Ў., Нуралиева Д.Н. Халқаро IPO амалиётлари таҳлили: ташкилий хусусиятлари ва институционал инвесторлар иштироки.


ҚУРБОНОВ Ж.Ж., ОМОНОВ С.Ў., НУРАЛИЕВА Д.Н. ХАЛҚАРО IPO АМАЛИЁТЛАРИ ТАҲЛИЛИ: ТАШКИЛИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ ВА ИНСТИТУЦИОНАЛ ИНВЕСТОРЛАР ИШТИРОКИ
Ушбу мақолада иқтисодчи олимларнинг мавзу бўйича фикр-мулоҳазалари, халқаро IPO1 амалиётлари хусусиятлари, уларни ташкил этиш босқичлари, халқаро IPO амалиётларида институционал инвесторлар иштироки, IPO операцияларида нарх белгилаш усуллари, уларнинг асосий хусусиятлари ва фарқли жиҳатлари бўйича хулосалар ва тавсиялар берилган.
Таянч сўзлар: IPO, институционал инвестор, акция, андеррайтер, молиявий маслаҳатчи, халқаро молия бозори.


КУРБОНОВ Ж.Ж., ОМОНОВ С.У., НУРАЛИЕВА Д.Н. АНАЛИЗ МЕЖДУНАРОДНОЙ ПРАКТИКИ IPO: ОРГАНИЗАЦИОННЫЕ ОСОБЕННОСТИ И УЧАСТИЕ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНЫХ ИНВЕСТОРОВ
В статье рассмотрены основные выводы ученых по особенностям международных IPO, этапы организации IPO, участие институциональных инвесторов в международных IPO, методы определения цен при IPO, также разработана рекомендации по особенностям и основным различиям ценообразования при IPO.
Ключевые слова: IPO, институциональный инвестор, акция, андеррайтер, финансовый консультант, международный финансовый рынок.


KURBONOV J.J., OMONOV S.U., NURALIEVA D.N. ANALYSIS OF INTERNATIONAL IPO PRACTICES: ORGANIZATIONAL FEATURES AND PARTICIPATION OF INSTITUTIONAL INVESTORS
In the article is presented opinions of scientists for the characteristics of international IPO practices, the stages of these organization, the participation of institutional investors in international IPOs, pricing methods in IPOs, their main features, differences, as well conclusions and recommendations.
Key words: IPO, institutional investor, stock, underwriter, financial advisor, international financial market.

Дусанов С. М. Олий таълим муассасаларининг бюджетдан ташқари маблағлари самарадорлигини оширишда давлат харидларининг ўрни.


ДУСАНОВ С.М. ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИНИНГ БЮДЖЕТДАН ТАШҚАРИ МАБЛАҒЛАРИ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШДА ДАВЛАТ ХАРИДЛАРИНИНГ ЎРНИ
Мақолада олий таълим муассасаларида мавжуд молиявий ресурслардан файдаланиш самарадорлигини оширишда давлат харидларининг аҳамияти ва роли масаласи ёритилган. Олий таълим муассасаларида бюджетдан ташқари молиявий ресурсларнинг аҳамияти ва уни тасарруф этишда давлат харидларининг аҳамияти ўзбек ва хориж олимларининг таҳлилий ёндашувлари ўрганилди. Мақолада монографик ва эксперт ҳамда тизимли таҳлил натижаларига асосланиб, мавжуд молиявий ресурсларни самарали тасарруф этилишида давлат харидларининг роли, унинг ОТМ молиявий барқарорлигини таъминлашдаги аҳамияти кўрсатиб берилган.
Калит сўзлар: олий таълим, бюджетдан ташқари маблағлар, вақт бирлиги, номақбул хўжалик юритувчи субъектлар, валюта курслари, давлат харидлари, харид турлари, молиялаштириш, хўжалик юритувчи субъектлар, нарх параметрлари, моддий техника базаси, молиявий эркинлик.


ДУСАНОВ С.М. РОЛЬ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ЗАКУПОК В ПОВЫШЕНИИ ЭФФЕКТИВНОСТИ ВНЕБЮДЖЕТНЫХ ФОНДОВ ВУЗОВ
В статье рассматривается значение и роль государственных закупок в повышении эффективности использования имеющихся финансовых ресурсов в высших учебных заведениях. Важность внебюджетных финансовых ресурсов в высших учебных заведениях и важность государственных закупок в управлении ими были изучены на основе аналитических подходов узбекских и зарубежных ученых. В статье по результатам монографического и экспертно-систематического анализа освещена роль государственных закупок в эффективном управлении доступными финансовыми ресурсами, их роль в обеспечении финансовой устойчивости высшего образования.
Ключевые слова: высшее образование, внебюджетные фонды, единица времени, неблагоприятные субъекты хозяйствования, курсы валют, государственные закупки, виды закупок, финансирование, субъекты хозяйствования, ценовые параметры, материально-техническая база, финансовая свобода.


DUSANOV S.M. THE ROLE OF PUBLIC PROCUREMENT IN IMPROVING THE EFFICIENCY OF EXTRABUDGETARY FUNDING OF HIGHER EDUCATION INSTITUTIONS
In the article is discussed the public procurement importance and role in improving the efficiency of available financial resources using in higher education institutions. The importance of extra-budgetary financial resources in higher education institutions and the importance of public procurement management were investigated on the bases of analytical approaches to Uzbek and international studies. On the basis monographic, expert and systematic analysis’ results, there is highlights the role of public procurement in the effective management of available financial resources, its role in ensuring the financial stability of higher education.
Key words: higher education, extra-budgetary funds, unit of time, unfavorable business entities, exchange rates, public procurement, types of procurement, financing, business entities, price parameters, material and technical base, financial freedom.

Маматов Б.С. Хорижий мамлакатларда пенсия таъминоти тизимини ислоҳ этишнинг устувор йўналишлари.
Мардонов Б.Б., Исхакова С.А., Рашидов Ж.И. “Иш марказлари”- меҳнат ресурсларидан унумли фойдаланиш ва аҳоли бандлигини таъминлашнинг асосий воситаси.


МАМАТОВ Б.С. ХОРИЖИЙ МАМЛАКАТЛАРДА ПЕНСИЯ ТАЪМИНОТИ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШНИНГ УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ
Мақолада ривожланган ва ривожланаётган айрим мамлакатларда пенсия таъминоти тизимини ислоҳ этишнинг асосий йўналишлари тадқиқ этилган. Пенсия тизимига таъсир этувчи демографик омиллар, яъни туғилишнинг камайиши, умр кўриш давомийлигининг узайиши, меҳнатга лаёқатсиз аҳоли улушининг ўсиб бориши ўрганилган ва уларнинг пенсия тизимининг молиявий барқарорлигига таъсири очиб берилган. Авлодлар бирдамлиги тамойилига асосланган тақсимланувчи ва жамғариб бориладиган пенсия тизимининг ўзига хос хусусиятлари ва қўлланилиши зарурияти таҳлил қилинган. Хорижий мамлакатларда пенсия таъминоти тизими тажрибаларидан Ўзбекистонда фойдаланиш имкониятлари бўйича илмий хулосалар шакллантирилган ҳамда миллий пенсия тизимини ривожлантиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Таянч сўзлар: пенсия тизими, пенсия тизимини ислоҳ этиш, умр давомийлиги, пенсия суғуртаси бадаллари, молиявий барқарорлик, бюджет юки, бозор механизмлари, тақсимланувчи тизими, жамғариб бориладиган тизим, демографик омиллар.


МАМАТОВ Б.С. ПРИОРИТЕТНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РЕФОРМИРОВАНИЯ СИСТЕМЫ ПЕНСИОННОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ В ЗАРУБЕЖНЫХ СТРАНАХ
В статье исследованы основные направления реформирование системы пенсионного обеспечения в некоторых развитых и развивающихся странах. Изучены демографические факторы, влияющие на пенсионную систему, такие как снижение рождаемости, увеличение продолжительности жизни, рост доли нетрудоспособного населения, и раскрыто их влияние на финансовую устойчивость пенсионных систем. Обсуждаются особенности и необходимость применения распределительной пенсионной системы, основанной на принципе солидарности поколений и накопительной пенсионной системы. Сформированы научные выводы о возможности применения в Узбекистане опыта системы пенсионного обеспечения зарубежных стран и разработаны предложения и рекомендации, направленные на развития национальной пенсионной системы.
Ключевые слова: пенсионная система, реформирование пенсионной системы, продолжительности жизни, страховые пенсионные взносы, финансовая устойчивость, бюджетная нагрузка, рыночные механизмы, распределительная система, накопительная система, демографические факторы.


MAMATOV B.S. PRIORITY DIRECTION REFORMING THE PENSION SYSTEM IN FOREIGN COUNTRIES
In the article is discussed the main directions of reforming the pension system in some developed and developing countries. The demographic factors affecting the pension system, such as a decrease in the birth rate, an increase in life expectancy, an increase the proportion of the disabled population, have been studied and these influences to the financial stability of pension systems has been discussed. The features and necessity of applying the pay-as-you-go pension system based on the principle of solidarity between generations and the funded pension system are analyzed. Scientific conclusions on the possibility of applying of some foreign countries experience in the pension system of Uzbekistan as well proposals and recommendations have been developed aimed at developing the national pension system.
Key words: pension system, pension system reforms, life expectancy, insurance pension contributions, financial stability, budgetary burden, market mechanisms, pay-as-you-go system, accumulation system, demographic factors.


МАРДОНОВ Б.Б., ИСХАКОВА С.А., РАШИДОВ Ж.И. “ИШ МАРКАЗЛАРИ”- МЕҲНАТ РЕСУРСЛАРИДАН УНУМЛИ ФОЙДАЛАНИШ ВА АҲОЛИ БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ АСОСИЙ ВОСИТАСИ
Ушбу мақолада аҳоли бандлигини таъминлаш муаммолари ва уларни ечимлари келтирилган. Шунингдек, кунлик меҳнат бозори ҳолати таҳлил этилган. Кунлик меҳнат бозорида «Иш маркази»ни ташкил этиш йўллари ҳам кўрсатиб ўтилган.
Таянч сўз ва иборалар: меҳнат, даромад, иш ҳақи, ишчи кучи, кредит, меҳнат унумдорлиги, ишсизлик, бандлик.


МАРДОНОВ Б.Б., ИСХАКОВА С.А., РАШИДОВ Ж.И. «ТРУДОВЫЕ ЦЕНТРЫ» — ГЛАВНОЕ СРЕДСТВО ЭФФЕКТИВНОГО ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ТРУДОВЫХ РЕСУРСОВ И ЗАНЯТОСТИ НАСЕЛЕНИЯ
В данной статье представлены проблемы трудоустройства и пути их решения. И также анализирует состояние повседневного рынка труда. Также показаны способы создания «Трудового центра» на повседневном рынке труда.
Ключевые слова: труд, доход, заработная плата, кредит, производительность труда, безработица, занятость.


MARDONOV B.B., ISKHAKOVA S.A., RASHIDOV J.I. «JOB CENTERS» ARE THE MAIN MEANS OF EFFICIENT USE IN LABOR RESOURCES AND EMPLOYMENT OF THE POPULATION
In the article is presented the problems of employment and ways to solve those. And also analyzes the labor market’s status nowadays. There is also discussed how to create labor market’s «Job Center» in the current.
Key words: labor, income, wages, credit, labor productivity, unemployment, employment.

Атамурадов Ш.А. Инновацион тадбиркорликда венчур инвестицияларини жалб қилиш муаммолари.


АТАМУРАДОВ Ш.А. ИННОВАЦИОН ТАДБИРКОРЛИКДА ВЕНЧУР ИНВЕСТИЦИЯЛАРИНИ ЖАЛБ ҚИЛИШ МУАММОЛАРИ
Иқтисодиётни модернизациялаш шароитида юқори технологияларга асосланган соҳалар ҳамда инновацион лойиҳаларни ривожлантириш учун қўшимча молиявий ресурсларга эҳтиёж сезилади. Ушбу мақолада таваккалчилик инвестицияларини молиялаштиришнинг анъанавий ҳамда замонавий манбалари кўриб чиқилмоқда. Мақолада инновацион лойиҳаларни венчур молиялаштиришнинг муқобил воситалари имкониятларини баҳолаш масалалари муҳим ўрин эгаллаган.
Калит сўзлар: инновациялар, венчур капитал, венчур фонд, диверсификация, пенсия фонди, суғурта
компаниялари, инфраструктура.


АТАМУРАДОВ Ш.А. ПРОБЛЕМЫ ПРИВЛЕЧЕНИЯ ВЕНЧУРНЫХ ИНВЕСТИЦИЙ В ИННОВАЦИОННЫЙ БИЗНЕС
В связи с модернизацией экономики возникает необходимость дополнительных финансовых ресурсов на развитие высокотехнологичных сфер деятельности и инновационных проектов. В статье рассмотрены традиционные и новые источники финансирования рисковых инвестиций. В статье большое внимание уделяется оценке возможностей развития альтернативных инструментов венчурного финансирования инновационных проектов.
Ключевые слова: инновации, венчурный капитал, венчурный фонд, диверсификация, пенсионный фонд, страховые компании, инфраструктура.


ATAMURADOV SH.А. PROBLEMS OF VENTURE CAPITAL INVESTMENTS ATTRACTION INTO INNOVATIVE BUSINESS
There is discussed in the article the issues of economy modernization and steps that is necessity to attract additional financial sources for the high-tech industries and innovation projects development. There are considered traditional and new sources of funding for risky investments. The author evaluates the potential for developing alternative tools of venture financing of innovative projects.
Keywords: innovation, venture capital, venture capital fund, pension fund, diversification, insurance companies, infrastructure.

Тожибоева Д. Рақамли иқтисодиёт институционал назариянинг янги йўналиши сифатида.


ТОЖИБОЕВА Д. РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТ ИНСТИТУЦИОНАЛ НАЗАРИЯНИНГ ЯНГИ ЙЎНАЛИШИ СИФАТИДА
Мақола рақамли иқтисодиёт иқтисодий назария, хусусан, неоинституционал назариянинг янги йўналиши — эканлигини асослаш, янги ахборот-коммуникация технологиялари энг аввало трансакцион харажатларни камайтиришга олиб келиши ва бу ўз навбатида иқтисодиётнинг тараққиёти ва аҳоли фаровонлигини таъминлашда ниҳоятда муҳим роль ўйнашини кўрсатишга қаратилган.
Калит сўзлар: рақамли иқтисодиёт, неоинституционал назария, трансакцион харажатлар, ахборот ресурслари, ЯИМ, институционал муҳит


ТОЖИБОЕВА Д. ЦИФРОВАЯ ЭКОНОМИКА КАК НОВОЕ НАПРАВЛЕНИЕ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНОЙ ТЕОРИИ
В статье обосновывается, что цифровая экономика — это новое направление экономической, в частности, неоинституциональной теории. Новые информационные и коммуникационные технологии, способствует в первую очередь к резкому снижению трансакционных издержек, которые играют чрезвычайно важную роль в экономическом развитии и в обеспечение благосостояния населении.
Ключевые слова: цифровая экономика, неоинституциональная теория, трансакционные издержки,
информационные ресурсы, ВВП, институциональная среда.


TOJIBOEVA D. DIGITAL ECONOMY AS A NEW DIRECTION OF INSTITUTIONAL THEORY
In the article is discussed that the digital economy is a new direction of economic, in particular, neoinstitutional theory. New information and communication technologies contributes primarily to a sharp decrease in transaction costs, which play an extremely important role in in economic development and in ensuring the well-being of the population.
Keywords: digital economy, neo-institutional theory, transaction costs, information resources, GDP, institutional environment.