Журнал «Экономика и финансы» №10, 2018

0
175




МИРЗАЕВА Aзизахон Шерзодовна,
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Макроиқтисодиёт» кафедраси ўқитувчиси

«ЎРТАЧА ДАРОМАД ТУЗОҒИ» – МЕҲНАТ УНУМДОРЛИГИ ОМИЛИ СИФАТИДА
УДК 338.312


МИРЗАЕВА А.Ш. «ЎРТАЧА ДАРОМАД ТУЗОҒИ» – МЕҲНАТ УНУМДОРЛИГИ ОМИЛИ СИФАТИДА
Б.Эйченгриннинг моделига кўра, тезкор иқтисодий ўсиш муқаррар равишда кескин пасайиш ва турғунликка олиб келади. Ушбу жараёнларга таъсир қилувчи омиллар ҳар бир мамлакат учун фарқ қилади. Ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлар учун ўрта даромад тузоғига тушиш истиқболлари фарқ қилади. Нашрда қайд этилишича, ўртача даромад тузоғи иш ҳақининг улуши ва даромадлар улушининг пасайиши ҳамда ЯИМ ва меҳнат унумдорлигидан кўра иш ҳақининг тезроқ ўсишида акс этади.
Таянч иборалар: «Ўрта даромадлар тузоғи», иқтисодий ўсиш, меҳнат унумдорлиги, меҳнат самарадорлиги.


МИРЗАЕВА А.Ш. «ЛОВУШКА СРЕДНЕГО ДОХОДА» КАК ФАКТОР ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТИ ТРУДА
Согласно модели Б.Эйченгрина бурный экономический рост непременно приводит к резкому замедлению и стагнации. Воздействующие на эти процессы факторы различны для каждой страны. Перспективы попадания в ловушку среднего дохода для развитых и развивающихся стран отличаются. В публикации отмечается, что ловушка среднего дохода наглядно проявляется в росте доли зарплаты и снижении доли прибыли, а также в росте зарплаты более быстром, чем рост ВВП и производительности труда.
Ключевые слова: «Ловушка среднего дохода», экономический рост, производительность труда, эффективность использования труда.


MIRZAEVA A.Sh. «MIDDLE INCOME TRAP» AS ONE OF THE CAUSES OF LOW LABOR PRODUCTIVITY
According to B.Eichengreen’s model, rapid economic growth inevitably leads to a sharp slowdown and stagnation. Factors affecting these processes are different for each country. The prospects for falling into the middle income trap for developed and developing countries are differing each from other. The publication notes that the trap of average income is exposing itself in the growth of the share of wages and diminishing the share of profits, as well the growth of wages more rapid than GDP growth and labor productivity.
Keywords: «Middle income trap», economic growth, labor productivity, labor efficiency.





ЖЎРАЕВ Тошболта Жўраевич,
Тошкент молия институти профессори, иқтисод фанлари доктори;

МАМАТОВ Ахметжон Атажанович,
Ўзбекистон Республикаси Миллий Гвардия Ҳарбий техник институти, иқтисод фанлари доктори, профессор

ФЕРМЕР ХЎЖАЛИКЛАРИ БИЛАН «АГРОКИМЁҲИМОЯ» ҳудудий акционерлик жамияти КОРХОНАЛАРИ ЎРТАСИДАГИ ИҚТИСОДИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДИЙ ВА МОЛИЯВИЙ МЕХАНИЗМИ
УДК 334.78


ЖЎРАЕВ Т.Ж., МАМАТОВ А.А. ФЕРМЕР ХЎЖАЛИКЛАРИ БИЛАН «АГРОКИМЁҲИМОЯ» ҳудудий акционерлик жамияти КОРХОНАЛАРИ ЎРТАСИДАГИ ИҚТИСОДИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДИЙ ВА МОЛИЯВИЙ МЕХАНИЗМИ
Мақолада фермер хўжаликлари билан «Агрокимёҳимоя» ҳудудий акционерлик жамияти корхоналари ўртасида минерал ўғитлар ва хизматларнинг ўз вақтида ва тўлиқ ҳажмда етказиб берилиши, ўз вақтида ҳисоб-китоб қилиниши ва ажратиладиган кредит ресурслари қайтарилиши юзасидан шакллантирилган янги ташкилий-иқтисодий ва молиявий механизм мазмунан қисқа тарзда ёритилган.
Таянч иборалар: фермер хўжаликлари, «Агрокимёҳимоя» ҳудудий акционерлик жамияти корхоналари, модернизация, диверсификация, минерал ўғитлар, агротехник карта, пахта хом ашёси, бошоқли дон, рақобатбардошлик.


ЖУРАЕВ Т.Ж., МАМАТОВ А.А. ОРГАНИЗАЦИОННО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ И ФИНАНСОВЫЙ МЕХАНИЗМ ЭКОНОМИЧЕСКИХ ОТНОШЕНИЙ МЕЖДУ ФЕРМЕРСКИМИ ХОЗЯЙСТВАМИ И ПРЕДПРИЯТИЯМИ Территориального акционерного общества «АГРОКИМЁХИМОЯ»
В статье представлен краткий обзор нового организационного, экономического и финансового механизма для своевременной и полной доставки лесных удобрений и услуг, своевременных расчетов и возмещения выделенных кредитных ресурсов между фермерскими хозяйствами и территориальным акционерным обществом «Агрокимёхимоя».
Ключевые слова: фермерские хозяйства, предприятия территориального акционерного общества «Агрокимёхимоя», модернизация, диверсификация, минеральные удобрения, агротехнические карты, хлопок, сырье, конкурентоспособность.


JURAEV T.T., MAMATOV A.A. ORGANIZATIONAL-ECONOMIC AND FINANCIAL MECHANISM OF ECONOMIC RELATIONS BETWEEN FARMS AND ENTERPRISES OF TERRITORIAL JOINT-STOCK COMPANY «AGROKIMYOHIMOYA»
The article presents a brief overview of the new organizational, economic and financial mechanism for the timely and complete delivery of forest fertilizers and services, timely calculations and reimbursement of credit allocated between farms and territorial joint-stock company «Agrohimoya».
Keywords: farms, enterprises of territorial joint-stock company «Agrohimoya», modernization, diversification, mineral fertilizers, agrotechnical cards, cotton, raw materials, competitiveness.






ПОНОСОВ Фёдор Николаевич,
доктор философских наук, профессор кафедры философии Федерального государственного бюджетного образовательного учреждения высшего образования Ижевской государственной сельскохозяйственной академии

ВОЗЗРЕНИЯ СОЦИОЛОГОВ И ХОЗЯЙСТВЕННО-ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ОБЩЕСТВА
УДК 330.16


ПОНОСОВ Ф.Н. СОЦИОЛОГЛАРНИНГ ДУНЕҚАРАШИ ВА ЖАМИЯТНИНГ ХЎЖАЛИК-ИҚТИСОДИЙ ФАОЛИЯТИ
Ижтимоий такрор ишлаб чиқариш тизимининг таҳлили жамиятнинг ижтимоий-иқтисодий таркиблари, инсонларнинг билиш каби ижтимоий фаолиятларининг тадқиқ этилишини назарда тутади. Индивидуал ва жамоавий билишнинг натижалари хўжалик-иқтисодий фаолиятнинг муваффақиятини белгилаб беради. Маълумки, у жамиятнинг ижтимоий таркибини билишга асосланади. Мақолада қуйидаги олимлар: О.Конт, Г.Спенсер, Л.Гумплович, Г.Ратценхофер, А.Смолл, У.Самнер, К.Маркс, М.Вебер, П.Сорокин, В.Парето, Э.Гидденс, Н.Луманнинг дунёқарашлари ва ушбу дунёқарашларнинг хўжалик алоқаларининг шаклланишига таъсири акс этган.
Таянч иборалар: когнитив, ижтимоий, хўжалик ҳаёти, фалсафий оқимлар, жамият таркиби, «субъект» ва «объект».


ПОНОСОВ Ф.Н. ВОЗЗРЕНИЯ СОЦИОЛОГОВ И ХОЗЯЙСТВЕННО-ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ОБЩЕСТВА
Анализ системы общественного воспроизводства предполагает исследование социально-экономических структур общества, всей социальной деятельности людей, разновидностью которой является познавательная. Результаты познания, индивидуального и коллективного, во многом определяют успех хозяйственно-экономической деятельности. Как известно, она базируется на знании социальной структуры общества. В статье представлены теоретические воззрения О.Конта, Г.Спенсера, Л.Гумпловича, Г.Ратценхофера, А.Смолла, У.Самнера, К.Маркса, М.Вебера, П.Сорокина, В.Парето, Э.Гидденса, Н.Лумана и влияние на формирование хозяйственных связей.
Ключевые слова: когнитивный, социальный, хозяйственная жизнь, философские течения, структура общества, «субъект» и «объект».


PONOSOV Ph.N. REVIEWS OF SOCIOLOGISTS AND ECONOMIC-ECONOMIC ACTIVITY OF THE COMPANY
Analysis of social reproduction considers necessity of investigation the community social-economic structure, the people’s all social activity – one of which is cognitive activity. Success of economic activity in general is determines as results of individual and collective knowledge. As well known, that is based on right knowledge of society’s structure. There are presented in the article the theoretical views of O.Kont, G.Spenser, L.Lumplovich, G.Ratcenhofer, A.Small, U.Sumner, K.Marx, M.Webber, P.Sorokin, B.Parrett, E.Giddens, N.Lyman.
Keywords: cognitive, social, economic live, philosophical flows, society’s structure.




ДАВЛЕТОВ Исламбек Халикович,
Тошкент архитектура-қурилиш институти «Менежмент» кафедраси мудири, иқтисод фанлари номзоди, доцент;

ТЕМИРОВ Жонибек Абдумовлонович,
«Кафолат» АЖ суғурта компанияси менежери

РЕСПУБЛИКАДА КЎП ХОНАДОНЛИ УЙ-ЖОЙ ФОНДИГА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ ТИЗИМИДАГИ АЙРИМ МАСАЛАЛАР
УДК 65.014.1


ДАВЛЕТОВ И.Х., Темиров Ж.А. РЕСПУБЛИКАДА КЎП ХОНАДОНЛИ УЙ-ЖОЙ ФОНДИГА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ ТИЗИМИДАГИ АЙРИМ МАСАЛАЛАР
Мақолада республика уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш соҳасидаги туб ислоҳотлар мазмун-моҳияти, шунингдек кўп хонадонли уй-жой фондига хизмат кўрсатишда хусусий уй-жой мулкдорлари ширкатлари фаолияти билан боғлиқ айрим муаммолар ва уларни ҳал этиш чоралари берилган.
Таянч иборалар: турар жой, уй-жой қурилиши, уй-жой фонди, уй-жой фондини сақлаш, уй-жой фондини бошқариш, жорий таъмирлаш, капитал таъмирлаш, таъмирлаш-тиклаш ишлари, намунавий уйлар, давлат-хусусий шериклик, уй-жой коммунал хизматлар, коммунал тўловлар.


ДАВЛЕТОВ И.Х., Темиров Ж.А. НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ В СИСТЕМЕ ОБСЛУЖИВАНИЯ МНОГОКВАРТИРНОГО ЖИЛИЩНОГО ФОНДА РЕСПУБЛИКИ
В статье показана сущность и значение коренных реформ в сфере жилищно-коммунального обслуживания республики, а также некоторые проблемы, связанные с деятельностью товариществ частных собственников жилья по обслуживанию многоквартирного жилищного фонда и меры по их решению.
Ключевые слова: жилье, жилищное строительство, жилищный фонд, содержание жилищного фонда, управление жилищным фондом, текущий ремонт, капитальный ремонт, ремонтно-восстановительные работы, типовые дома, государственно-частное партнерство, жилищно-коммунальные услуги, коммунальные платежи.


DAVLETOV I.Kh., Temirov J.A. SOME QUESTIONS IN THE SERVICE SYSTEM OF MULTI-APARTMENT HOUSING FUND OF THE REPUBLIC
The article presents the essence and importance of radical reforms necessity in the sphere of housing and communal services of the Republic of Uzbekistan, as well as some problems related to the activities of associations of private homeowners to service multi-family housing stock and measures to solve them.
Keywords: housing, housing construction, housing stock, housing maintenance, housing management, maintenance, overhaul, repair and restoration works, model houses, public-private partnership, housing and communal services, utility payments.




БАХТИЁРОВ Бобур Баходир ўғли,
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт» факультети «Макроиқтисодиёт» кафедраси таянч докторанти

ЎЗБЕКИСТОНДА АҲОЛИНИНГ ИЖТИМОИЙ ЖИҲАТДАН ТАБАҚАЛАНИШ МЕЗОНЛАРИ ВА ТЕНДЕНЦИЯЛАРИ
УДК 330.59


БАХТИЁРОВ Б.Б. ЎЗБЕКИСТОНДА АҲОЛИНИНГ ИЖТИМОИЙ ЖИҲАТДАН ТАБАҚАЛАНИШ МЕЗОНЛАРИ ВА ТЕНДЕНЦИЯЛАРИ
Мақолада аҳолининг ижтимоий жиҳатдан табақаланиш мезонлари таҳлил этилган. Ўзбекистонда жамиятнинг ижтимоий табақаланишининг ҳозирги ҳолати ва тенденциялари аниқ­ланган.
Таянч иборалар: ижтимоий ҳимоя, аҳолининг ижтимоий жиҳатдан табақаланиши, ижтимоий гуруҳ, ижтимоий синф, ижтимоий жиҳатдан муҳтож аҳоли, ижтимоий муаммо, ижтимоий танглик, актив ижтимоий ҳимоя, пассив ижтимоий ҳимоя.


БАХТИЁРОВ Б.Б. КРИТЕРИИ И ТЕНДЕНЦИИ СОЦИАЛЬНОГО РАССЛОЕНИЯ НАСЕЛЕНИЯ В УЗБЕКИСТАНЕ
В статье анализируются критерии социального расслоения населения. Определено текущее состояние и тенденции в социальной стратификации общества в Узбекистане.
Ключевые слова: социальная защита, социальная стратификация населения, социальная группа, социальный класс, социально уязвимое население, социальные проблемы, социальная уязвимость, активная социальная защита, пассивная социальная защита.


BAKHTIYOROV B.B. CRITERIA AND TRENDS OF SOCIAL STRATIFICATION OF POPULATION IN UZBEKISTAN
There is analyzed in the article criterias for population’s social stratification. The current state and trends in the social stratification of society in Uzbekistan are discussed.
Keywords: social protection, social stratification of the population, social groups, social class, socially vulnerable population, social problems, social vulnerability, active social protection, passive social protection.






КУРБАНОВА Муяссар Насридиновна,
Тошкент давлат шарқшунослик институти таянч докторанти

АҚШ ИННОВАЦИОН ТИЗИМИ ШАКЛЛАНИШИ   ВА РИВОЖЛАНИШИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
УДК 334.021.1


КУРБАНОВА М.Н. АҚШ ИННОВАЦИОН ТИЗИМИ ШАКЛЛАНИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Илмий-техник ва инновацион тараққиёт мамлакатлар ижтимоий-иқтисодий ривожланишининг асосий омилларидан бири ҳисобланади. АҚШ иқтисодий ўсиши илмталаб соҳаларни ривожлантириш, янгилик ва инновацияларни фаолиятнинг барча соҳаларига жорий қилишга асосланган. Мақолада АҚШ миллий инновация тизимининг тарихан шаклланиши ва ривожланиш босқичлари, илмий-техник ва инновацион сиёсатга таъсир кўрсатувчи омиллар таҳлил қилинган ҳамда иқтисодий ўсишга инновацион ривожланишнинг таъсири ўрганилган. Шу билан бирга инновацион фаолиятни молиялаштириш ва рағбатлантиришдаги АҚШ моделининг ўзига хос жиҳатлари кўрилган, мамлакат иқтисодий сиёсатининг хусусияти ва унинг инновацион ривожланишга таъсири тадқиқ қилинган.
Таянч иборалар: инновацион иқтисодиёт, миллий инновацион тизим, инсон капитали, илмий-техник тараққиёт, миллий иқтисодиёт рақобатбардошлиги, татқиқот, мамлакатнинг инновацион салоҳияти.


КУРБАНОВА М.Н. ОСОБЕННОСТИ ФОРМИРОВАНИЯ И РАЗВИТИЯ ИННОВАЦИОННОЙ СИСТЕМЫ США
Научно-техническое и инновационное развитие становится одним из основных факторов социально-экономического роста современных государств. Рост экономики США обусловлен развитием наукоемких отраслей, разработкой и внедрением инноваций. В статье рассматривается исторический аспект развития национальной инновационной системы (НИС) США, анализированы этапы развития инновационного потенциала, рассмотрены факторы, влияющие на проведения научно-технической и инновационной политики, изучено влияние инновационного развития на уровень экономического роста. А также рассмотрены особенности построения модели США финансирования и стимулирования инновационного развития, исследована специфика экономической политики страны и ее влияние на инновационный рост США.
Ключевые слова: инновационная экономика, национальная инновационная система, человеческий капитал, научно-технический прогресс, конкурентоспособность национальной экономики, исследования, инновационный потенциал страны.


KURBANOVA M.N. THE MAIN FEATURES OF FORMING AND DEVELOPING INNOVATION SYSTEM OF THE USA
Today, scientific and technological development is widely acknowledged as one of the major drivers of socioeconomic development. The economic growth of the USA is caused by development of the knowledge-intensive branches, R&D and implementation. The article examines the historical aspect of the national innovation system (NIS) development in the USA, analyzed the stages of innovation development, discussed the factors that influence the conduct of scientific- technical and innovation policy and studied the effect of innovative development on the level of economic growth. Moreover describes the design features of the USA model of financing and stimulating innovation, studied the specifics of economic policy and its impact on the growth of innovation in the USA.
Keywords: innovative economy, the national innovation system, human capital, the science-technological progress, competitiveness of the national economy, research, innovational potential of the country.




РАХМАНОВ Баходир Бахтиярович,
докторант кафедры «Экономика, политика и история КНР» Ташкентского государственного института востоковедения

ИНДЕКС «DOING BUSINESS» КАК МЕХАНИЗМ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ ИНВЕСТИЦИОННОГО КЛИМАТА СТРАНЫ И ПРИВЛЕЧЕНИЯ ПРЯМЫХ ИНОСТРАННЫХ ИНВЕСТИЦИЙ
УДК 330.322.5


РАХМАНОВ Б.Б. «DOING BUSINESS» ИНДЕКСИ МАМЛАКАТ ИНВЕСТИЦИОН МУҲИТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ ВА ТЎҒРИДАН-ТЎҒРИ ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИ ЖАЛБ ЭТИШ МЕХАНИЗМИ СИФАТИДА
Мақолада Жаҳон банкининг «Doing Business» («Бизнесни юритиш») маърузаларида ҳисобга олинадиган асосий қоидалар, индикаторлар кўриб чиқилган. Муаллиф томонидан «Doing Business» индексини тайёрлаш ва аниқлаш хусусиятлари очиб берилган.
Таянч иборалар: индекс, рейтинг, инвестициялар, бизнес, тадбиркорлик, индикаторлар, параметр­лар, тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар, корхонани рўйхатдан ўтказиш, тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш.


РАХМАНОВ Б.Б. ИНДЕКС «DOING BUSINESS» КАК МЕХАНИЗМ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ ИНВЕСТИЦИОННОГО КЛИМАТА СТРАНЫ И ПРИВЛЕЧЕНИЯ ПРЯМЫХ ИНОСТРАННЫХ ИНВЕСТИЦИЙ
В статье рассматриваются основные положения, индикаторы, учитываемые в Докладах Всемирного банка «Doing Business» («Ведение бизнеса»). Автором раскрываются особенности подготовки и определения индекса «Doing Business».
Ключевые слова: индекс, рейтинг, инвестиции, бизнес, предпринимательство, индикаторы, параметры, прямые иностранные инвестиции, регистрация предприятия, организация предпринимательской деятельности.


RAXMANOV B.B. DOING BUSINESS INDEX AS A MECHANISM OF IMPROVING THE INVESTMENT CLIMATE OF THE COUNTRY AND ATTRACTING FOREIGN DIRECT INVESTMENTS
In this article author considers the main provisions, indicators, which are taken into account in the World Bank Doing Business reports. The author reveals the features of the preparation and determination of the index «Doing Business».
Keywords: index, rating, investment, business, entrepreneurship, indicators, parameters, foreign direct investment, enterprise registration, organization of business activity.