Журнал «Экономика и финансы» №3, 2017

0
76
Журнал «Экономика и финансы» №3, 2017

МУНДАРИЖА / СОДЕРЖАНИЕ

Шодмонов Ш. Тежамкорликнинг умумиқтисодий категория сифатидаги мазмуни ва ундан амалда фойдаланиш


Мирзакаримова М.М., Қулматов А.А. Инновацион тараққиёт йўлига ўтиш даврида
«Иқтисодиёт назарияси» фани тараққиётининг устувор йўналишлари


Мухаммедов М.М., Тўрабеков С.Ш. Ўзбекистонда иқтисодий ўсиш суръатларини
жадаллаштиришнинг янги имкониятлари


ШОДМОНОВ Ш. ТЕЖАМКОРЛИКНИНГ УМУМИҚТИСОДИЙ КАТЕГОРИЯ СИФАТИДАГИ МАЗМУНИ ВА УНДАН АМАЛДА ФОЙДАЛАНИШ
Мақолада минг йиллар оша ўз долзарблигини йўқотмаган, ҳар доим ҳамма мамлакатлар ва уларнинг аҳолиси учун зарур бўлиб ҳисобланган, ҳозирги даврда долзарблиги янада ошган муаммо – «тежамкорлик» масаласи хусусида фикр юритилади. Мақолада тежамкорликнинг мазмуни, унинг умумиқтисодий категория эканлиги, намоён бўлиш шакллари ва ундан амалда фойдаланишнинг айрим йўллари баён этилган.
Таянч иборалар: тежамкорлик, иқтисодий ресурслар, ишчи кучи, капитал, меҳнат унумдорлиги, исрофгарчилик.


ШОДМОНОВ Ш. БЕРЕЖЛИВОСТЬ КАК ОБЩЕЭКОНОМИЧЕСКАЯ КАТЕГОРИЯ И ЕЁ ПРИМЕНЕНИЕ НА ПРАКТИКЕ
В статье обсуждена проблема «бережливость», которая не теряет свое значение тысячелетиями, всегда необходима всем людям и странам, и имеет возросшее значение на сегодняшний день. В ней рассматривается суть бережливости как общеэкономической категории, формы её проявления и некоторые направления применения её на практике.
Ключевые слова: бережливость, экономические ресурсы, рабочая сила, капитал, производительность труда, расточительность.


SHODMONOV SH. THE ESSENCE OF THRIFT AS A GENERAL ECONOMIC CATEGORY AND IMPLEMENTATION IN PRACTICE
There is discussed in the article the problem of «Thrift» which does not lost its importance over thousand years, always needed by people and countries and has increasingly high significance nowadays. It is examined the essence of thrift as a general economic category, forms of its development and some ways of implementation in practice.
Keywords: thrift, economic resources, labor, kapital, productivity, wastefullness.


МИРЗАКАРИМОВА М.М., ҚУЛМАТОВ А.А. ИННОВАЦИОН ТАРАҚҚИЁТ ЙЎЛИГА ЎТИШ ДАВРИДА «ИҚТИСОДИЁТ НАЗАРИЯСИ» ФАНИ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ
Мақолада инновацион тараққиёт йўлига ўтиш даврида «Иқтисодиёт назарияси» фани олдида турган долзарб муаммолар, тадқиқот предметини ташкил этаётган иқтисодий ҳодиса ва жараёнлар ҳамда глобаллашув ва ахборотлашган жамият билан боғлиқ устувор йўналишлар тадқиқ этилади. Ҳозирги замон иқтисодий назарияларидан бўлган неоклассик ва неокейнсча назариялардан тубдан фарқ қиладиган янги йўналиш – неоиқтисодиётнинг ўзига хос жиҳатлари фарқланади, муҳим илмий хулосалар чиқарилади.
Таянч иборалар: неоиқтисодиёт, янги иқтисодиёт, глобаллашув, ахборот омили, виртуал иқтисодиёт.


МИРЗАКАРИМОВА М.М., КУЛМАТОВ А.А. ПРИОРИТЕТНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РАЗВИТИЯ ПРЕДМЕТА «ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ТЕОРИЯ» В УСЛОВИЯХ ПЕРЕХОДА НА ИННОВАЦИОННЫЙ ПУТЬ РАЗВИТИЯ
В статье представлены актуальные проблемы экономической теории, экономические события и процессы, составляющие предмет исследования, а также приоритетные направления, связанные со становлением информационного общества и глобализацией. Анализируются особенности неоэкономики, которая отличается от современных теорий неоклассического и неокейнсианского направления, сделаны выводы.
Ключевые слова: неоэкономика, новая экономика, глобализация, фактор информации, виртуальная экономика.


MIRZAKARIMOVA М., KULMATOV А. PRIORITY DIRECTIONS OF DEVELOPMENT OF THE «ECONOMIC THEORY» IN THE CONDITIONS OF TRANSITION TO INNOVATIVE DEVELOPMENT PATH
There is studied in the article current problems of economic theory, economic events and processes that make up the subject of research, as well as priority areas related to the establishment of information society and globalization trends.
Keywords: neo-economy, new economy, globalization, information factor, virtual economy


МУХАММЕДОВ М. М., ТЎРАБЕКОВ С.Ш. ЎЗБЕКИСТОНДА ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ СУРЪАТЛАРИНИ ЖАДАЛЛАШТИРИШНИНГ ЯНГИ ИМКОНИЯТЛАРИ
Мақолада 2017 йилнинг «Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили» деб эълон қилиниши ва уни амалга ошириш мақсадида қабул қилинган махсус Давлат дастури доирасида Ўзбекистонда иқтисодий ўсиш суръатларини жадаллаштириш борасида янги имкониятлар юзага келганлиги ҳар томонлама асослаб берилган. Халқ билан давлат манфаатларини ўзаро уйғунлаштириш кейинги йилларда Ўзбекистонда эришилган юқори иқтисодий ўсиш суръатларини нафақат сақлаб қолиш, балки янада жадаллашувининг муҳим омили сифатида қаралган.
Таянч иборалар: иқтисодий ўсиш, манфаат, инсон капитали, ялпи ички маҳсулот, даромад, турмуш даражаси.


МУХАММЕДОВ М.М., ТЎРАБЕКОВ С.Ш. НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ УСКОРЕНИЯ ТЕМПОВ ЭКОНОМИЧЕСКОГО РОСТА В УЗБЕКИСТАНЕ
В статье всесторонне обосновывается возникновение новых дополнительных возможностей по обеспечению устойчиво высоких темпов экономического роста в стране в связи с объявлением 2017 года «годом диалога с народом и интересов человека» и принятием специальной государственной программы по его реализации гармоничное сочетание интересов народа и государства рассматривается как важнейший фактор не только сохранения в Узбекистане достигнутых за последние несколько лет высоких темпов экономического роста, но и его дальнейшего ускорения.
Ключевые слова: экономический рост, интерес, человеческий капитал, валовой внутренний продукт, доход, уровень жизни.


MUXAMMEDOV M.M., TURABEKOV S.SH. NEW OPPORTUNITIES OF ECONOMIC GROWTH ACCELERATING IN UZBEKISTAN
The article fully substantiates the emergence of new additional opportunities to ensure a sustained high rate of economic growth in the country in connection with the announcement in 2017 of the Year of Dialogue with the People and Human Interests and the adoption of a special State Program for its implementation. A harmonious combination of the interests of the people and the state is considered as the most important factor not only for maintaining high rates of economic growth in Uzbekistan, but also for its further acceleration.
Keywords: еconomic growth, human capital, «Year of dialogue with the people and human interests»

Абулқосимов Ҳ.П. Фирибгарлик – тадбиркорлик фаолияти иқтисодий хавфсизлигига таҳдид


АБУЛҚОСИМОВ Ҳ.П. ФИРИБГАРЛИК – ТАДБИРКОРЛИК ФАОЛИЯТИ ИҚТИСОДИЙ ХАВФСИЗЛИГИГА ТАҲДИД
Мақолада бозор иқтисодиёти шароитида тадбиркорлик фаолияти иқтисодий хавфсизлиги ва унга таҳдидлар тушунчаларининг мазмуни очиб берилган. Таҳдидларнинг муҳим тури бўлган фирибгарликнинг келиб чиқиш сабаблари, оқибатлари баён қилинган. Унда фирибгарликнинг олдини олиш усуллари таҳлил қилиниб, хавфсизлик тизимини ташкил этиш бўйича тегишли таклиф ва тавсиялар келтирилган.
Таянч иборалар: тадбиркорлик, иқтисодий хавфсизлик, таҳдидлар, фирибгарлик, саноат шпионажи, тижорат сири, хавфсизлик тизими, хавфсизлик хизмати, ишбилармонлик муҳити.


АБУЛКАСИМОВ Х.П. МОШЕННИЧЕСТВО КАК УГРОЗА ЭКОНОМИЧЕСКОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
В статье раскрывается сущность понятия экономическая безопасность, угрозы. В ней изложены сущность мошенничества, как одной из форм угроз, причины его возникновения и последствия. В ней на основе анализа методов предотвращения мошенничества приведены соответствующие предложения и рекомендации по созданию систем безопасности.
Ключевые слова: предпринимательство, экономическая безопасность, угрозы, мошенничество, коммерческая тайна, промышленный шпионаж, система безопасности, служба безопасности, деловая среда.


ABULKASIMOV H.P. THE THREATS TO ECONOMIC SECURITY OF THE BUSINESS ENTERPRISE AND WAYS OF THEIR PREVENTIONS
The article reveals the essence of the concepts of economic security and threat. There are written the types of threat such as fraud and the reasons of its origin and consequences. It was based on the analysis of methods of prevention of threat to economic security of the business enterprise, and appropriate proposals and recommendations for the establishment of systems of security are introduced.
Keywords: enterprise, entrepreneurship, economic security, threats, fraud, commercial classified information, industrial espionage, security system, security service, business environment.

Исманов И.Н. Бухгалтерия ҳисоби тизимининг молиявий ҳисоботларнинг халқаро
стандартларига трансформациясининг зарурияти


ИСМАНОВ И.Н. БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИ ТИЗИМИНИНГ МОЛИЯВИЙ ҲИСОБОТЛАРНИНГ ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАРИГА ТРАНСФОРМАЦИЯСИНИНГ ЗАРУРИЯТИ
Мақолада акциядорлик жамиятлари ўз акцияларини фонд биржаларида листингга қўйиш учун молиявий ҳисоботларини халқаро стандартларга трансформация қилиш зарурияти ҳамда инвестицияларни жалб қилиш мақсадида потенциал инвесторлар учун молиявий ҳисобни ташкил этиш ва молиявий ҳисоботларни тақдим этишнинг алоҳида белгилари ва ҳисоб моделларининг моҳияти кўриб чиқилган.
Таянч иборалар: молиявий ҳисоб, молиявий ҳисобот, инвестиция, инвестор, листинг, Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари, ҳисоб моделлари, трансформация.


ИСМАНОВ И.Н. НЕОБХОДИМОСТЬ ТРАНСФОРМАЦИИ СИСТЕМЫ УХГАЛТЕРСКОГО УЧЕТА В МЕЖДУНАРОДНЫЕ СТАНДАРТЫ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ
В статье рассмотрены отдельные признаки, суть модели учета организации финансового учета и представление финансового отчета потенциальным иностранным инвесторам как один из факторов привлечения инвестиций, а также необходимость трансформации финансовых отчетов на МСФО акционерным обществам при листинге на фондовых биржах своих акций.
Ключевые слова: финансовый учет, финансовая отчетность, инвестиция, инвестор, листинг, Международные стандарты финансовой отчетности, модели учета, трансформация.


ISMANOV I.N. NECESSITY OF TRANSFORMATION OF THE ACCOUNTING SYSTEM FOR INTERNATIONAL STANDARDS OF FINANCIAL REPORTING
In the article separate signs and an essence of model of the accountint, the organization of the financial accouningt and submission of the financial statement to potential foreign investment considered as one of investments attraction factors. As well there necessity of transformation of financial statements on IFRS to joint-stock companies are considered to shares listing on the stock exchanges.
Keywords: financial accounting, financial reporting, investment, investor, listing, International Financial Reporting Standards, accounting models, transformation.

Алиджанова О.Т. Китайский фактор в развитии мировой экономики


АЛИДЖАНОВА О.Т. ЖАҲОН ИҚТИСОДИЁТИ РИВОЖЛАНИШИДА ХИТОЙ ОМИЛИ
Мақола ўтган ўн йилликлар давомида жаҳон иқтисодиёти ривожланишида Хитойнинг ўрни ва ролига бағишланган. шунингдек, Хитой ҳукуматининг ташқи иқтисодий давлат сиёсатини олиб боришдаги янги ташаббуслари кўриб чиқилган.
Таянч иборалар: Хитой иқтисодиёти, иқтисодий ўсиш, ислоҳот ва очиқлик сиёсати, «Камар ва йўл» ташаббуси, Буюк ипак йўлининг иқтисодий макони.


АЛИДЖАНОВА О.Т. КИТАЙСКИЙ ФАКТОР В РАЗВИТИИ МИРОВОЙ ЭКОНОМИКИ
Статья посвящена роли и месту Китая в развитии мировой экономики за последние десятилетия. Также рассмотрены новые инициативы китайского правительства в рамках проведения внешнеэкономической политики государства.
Ключевые слова: экономика Китая, экономический рост, политика реформ и открытости, инициатива «пояс и путь»
1, экономический пояс шелкового пути.


ALIDJANOVA O.T. CHINESE FACTOR IN THE WORLD ECONOMY
The article focuses on the role and the place of China in the global economic development over the past three decades. Also author considered the new initiatives of the Chinese government as part of the foreign trade policy of the state.
Keywords: China’s economy; the economic growth, reform and opening up policy, the initiative «Belt and Road», economic belt of the Silk Road.

Павлов К.В. Экономическая эффективность интенсификации производства с учетом территориальных различий в трудообеспеченности


ПАВЛОВ К.В. МЕҲНАТ БИЛАН ТАЪМИНЛАШДАГИ МИНТАҚАВИЙ ФАРҚЛАРНИ ҲИСОБГА ОЛГАН ҲОЛДА ИШЛАБ ЧИҚАРИШНИ ИНТЕНСИФИКАЦИЯЛАШНИНГ ИҚТИСОДИЙ САМАРАДОРЛИГИ
Россиянинг турли минтақаларида ижтимоий ишлаб чиқариш тизимида меҳнат билан таъминланиш даражаси сезиларли даражада фарқ қилади. Мамлакатнинг Узоқ шарқ ва шимолий минтақаларидаги кўпчилик тармоқлар худди аввалгидек бозор муносабатлари шароитида ҳам иш кучига эҳтиёж сезади. шу муносабат билан ишлаб чиқаришни интенсификациялашнинг меҳнатни тежаш йўналиши самарадорлигини ижтимоий-иқтисодий баҳолашни амалга ошириш долзарбдир.
Таянч иборалар: меҳнат билан таъминлашнинг минтақавий фарқлари, экстремал минтақалар, шимол, Узоқ шарқ, ишлаб чиқаришни интенсификациялаш, меҳнатни тежаш йўналиши, самарадорлик.


ПАВЛОВ К. В. ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ЭФФЕКТИВНОСТЬ ИНТЕНСИФИКАЦИИ ПРОИЗВОДСТВА С УЧЕТОМ ТЕРРИТОРИАЛЬНЫХ РАЗЛИЧИЙ В ТРУДООБЕСПЕЧЕННОСТИ
Уровень трудообеспеченности в системе общественного производства в разных регионах России существенно различается. Так, многие отрасли в регионах Крайнего Севера и Дальнего Востока страны, как и раньше – при социализме, так и при рыночных отношениях по-прежнему продолжают испытывать дефицит рабочей силы. В этой связи весьма актуально осуществление социально-экономической оценки эффективности трудосберегающего направления интенсификации производства с учётом территориальных различий в трудообеспеченности.

Қулматов Р., Зокиров Ш.Э. Қуйи Зарафшон минтақасининг барқарор ривожланиши:
йўналишлар ва ечимлар


ҚУЛМАТОВ Р., ЗОКИРОВ Ш.Э. ҚУЙИ ЗАРАФШОН МИНТАҚАСИНИНГ БАРҚАРОР РИВОЖЛАНИШИ: ЙЎНАЛИШЛАР ВА ЕЧИМЛАР
Мақолада бугунги кунда «барқарор ривожланиш» концепцияси дунё мамлакатларининг олдида турган асосий мақсадига айланиб бораётганлиги ёритиб берилган. шунингдек, нуфузли халқаро ташкилотлар томонидан ишлаб чиқилган барқарор ривожланиш кўрсаткичлари келтирилган. Мамлакатимизнинг Қуйи Зарафшон минтақасида барқарор ривожланиш кўрсаткичлари таҳлил қилинган, минтақанинг барқарор ривожланиши бўйича хулосалар берилган ва таклифлар ишлаб чиқилган.
Таянч иборалар: барқарор ривожланиш, экологик муаммолар, иқтисодий ўсиш, иқлим ўзгаришлари, иссиқхона газлари, туғилиш ва ўлим кўрсаткичлари.


КУЛМАТОВ Р., ЗОКИРОВ Ш.Э. УСТОЙЧИВОЕ РАЗВИТИЕ РЕГИОНА КУЙИ ЗАРАФШАН: НАПРАВЛЕНИЯ И РЕШЕНИЯ
Статья посвящена изучению значимости концепции устойчивого развития как главной цели стран мира. Также предоставляются индикаторы устойчивого развития, разработанные влиятельными международными организациями. Анализированы индикаторы устойчивого развития в регионе Куйи Зарафшан. Даются выводы и разработаны предложения по устойчивому развитию региона Куйи Зарафшан.
Ключевые слова: устойчивое развитие, экологические проблемы, экономический рост, климатические изменения, парниковые газы, показатели смертности и рождаемости.


KULMATOV R., ZOKIROV SH.E. SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF THE DISTRICT KUYI ZARAFSHAN: DIRECTIONS AND SOLUTIONS
The article is devoted to the study of sustainable development significance concept as the main goal of the countries of the world. Indicators of sustainable development developed by influential international organizations are also provided. Indicators of sustainable development in the district of Kuyi Zarafshan are analyzed. The conclusions and proposals for sustainable development of the Kuyi Zarafshan district are given.
Keywords: sustainable development, environmental problems, economic growth, climate
change, greenhouse gases, mortality and fertility rates.

ШОДМОНОВ ШЕРҚУЛ Тошкент давлат иқтисодиёт университети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси профессори, иқтисод фанлари доктори, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган иқтисодчи
e-mail: eshadmanov72@mail.ru
МИРЗАКАРИМОВА МУЯССАР МУМИНОВНА Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти «Корпоратив бошқарув» кафедраси доценти, иқтисод фанлари номзоди
e-mail: mmuyassar@rambler.ru
ҚУЛМАТОВ АЛИМЖОН
АБДУЛЛАЕВИЧ
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Макроиқтисодиёт» кафедраси доценти, иқтисод фанлари номзоди
e-mail: kulmatov.1966@mail.ru
МУХАММЕДОВ МУРОД
МУХАММЕДОВИЧ
Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти профессори, иқтисод фанлари доктори
e-mail: Sher392@mail.ru
ТЎРАБЕКОВ СОҲИБЖОН
ШЕРБОЙ ЎҒЛИ
Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти тадқиқотчиси
e-mail: Turabekov.sohibjon@mail.ru
АБУЛҚОСИМОВ ҲАСАН
ПИРНАЗАРОВИЧ
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси профессори, иқтисод фанлари доктори
e-mail: abulkosimov.khasan@mail.ru
ИСМАНОВ ИБРОХИМ
НАБИЕВИЧ
Фарғона политехника институти профессори, иқтисод фанлари доктори
e-mail: inismanov@mail.ru
АЛИДЖАНОВА ОЗОДА
ТАХИРОВНА
Старший научный сотрудник-исследователь кафедры «Экономика Китая» Ташкентского государственного института востоковедения
e-mail: ozoda22@yandex.ru
ПАВЛОВ КОНСТАНТИН
ВИКТОРОВИЧ
Доктор экономических наук, профессор, заслуженный деятель науки Удмуртской Республики, профессор кафедры экономики и управления Ижевского филиала Российского университета кооперации, г. Ижевск, Российская Федерация
e-mail: kvp_ruk@mail.ru
ҚУЛМАТОВ РАШИД Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Экология» кафедраси профессори
e-mail: rashidkulmatov46@gmail.com
ЗОКИРОВ ШУХРАТ
ЭРКИНАЛИЕВИЧ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги «Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари» илмий тадқиқотлар маркази кичик илмий ходими
e-mail: graff_050@mail.ru