Журнал «Экономика и финансы» №3, 2018

0
224






КОНДАУРОВА Инна Александровна,
кандидат экономических наук, доцент, заведующая кафедрой «Управление бизнесом и персоналом» ГОУ ВПО «Донецкий национальный технический университет»

КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТЬ РАБОЧЕЙ СИЛЫ КАК ХАРАКТЕРИСТИКА ЧЕЛОВЕЧЕСКОГО КАПИТАЛА В УСЛОВИЯХ ФОРМИРОВАНИЯ ЭКОНОМИКИ ЗНАНИЙ
УДК 330.14.01: 331.101


КОНДАУРОВА И.А. БИЛИМЛАР ИҚТИСОДИЁТИ ШАКЛЛАНИШИ ШАРОИТИДА ИНСОН КАПИТАЛИНИНГ ХАРАКТЕРЛИ БЕЛГИСИ СИФАТИДАГИ ИШ КУЧИНИНГ РАҚОБАТБАРДОШЛИГИ

Мақола «иш кучининг рақобатбардошлиги» ва «инсон капитали» тушунчаларини аниқлашга асосий ёндашувлар, билимлар иқтисодиёти шаклланиши контекстида иқтисодий тафаккур ривожланиши жараёнида ўзаро муносабатларни кўриб чиқишга бағишланган. Мақоланинг мақсади билимлар иқтисодиёти шароитида инсон капиталининг характерли белгиси сифатидаги иш кучининг рақо­батбардошлиги назарияси ривожланишининг асосий жиҳатларини тадқиқ этишдан иборат. Тадқи­қотнинг умумий назарий ва методологик асоси бўлиб иқтисодиёт назариясининг фундаментал ҳолатлари, иқтисодий ривожланиш қонунлари ва қонуниятлари, миллий ва хорижий олимларнинг персонал, ишчи кучи, инсон капиталининг рақобатбардошлиги назариясининг тараққиёти соҳасидаги илмий ютуқлари хизмат қилади. Тизимли ва тарихий-мантиқий ёндашув, эмпирик услуб, умумлаштириш услубларидан фойдаланиш тадқиқот мақсадига эришиш имконини берди.
Таянч иборалар: рақобатбардошлик, ишчи кучи, персонал, инсон капитали, билимлар иқтисодиёт, ишлаб чиқариш омиллари.


КОНДАУРОВА И.А. КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТЬ РАБОЧЕЙ СИЛЫ КАК ХАРАКТЕРИСТИКА ЧЕЛОВЕЧЕСКОГО КАПИТАЛА В УСЛОВИЯХ ФОРМИРОВАНИЯ ЭКОНОМИКИ ЗНАНИЙ

Статья посвящена рассмотрению основных подходов к определению понятий «конкурентоспособность рабочей силы» и «человеческий капитал», их взаимосвязи в процессе развития экономической мысли в контексте формирования экономики знаний. Цель статьи состоит в исследовании основных аспектов развития теории конкурентоспособности рабочей силы, как основной характеристики человеческого капитала в условиях экономики, основанной на знаниях. Общей теоретической и методологической базой исследования послужили фундаментальные положения экономической теории, законы и закономерности экономического развития, научные достижения отечественных и зарубежных ученых в сфере развития теорий конкурентоспособности персонала, рабочей силы, человеческого капитала. Достижение цели исследования стало возможным на основе применения различных методов познания, в частности, таких как системный и историко-логический подход, эмпирический метод, обобщение.
Ключевые слова: конкурентоспособность, рабочая сила, персонал, человеческий капитал, экономика знаний, факторы производства.


KONDAUROVA I.A. COMPETITIVE WORKFORCE AS A FEATURE OF HUMAN CAPITAL IN THE FORMATION OF KNOWLEDGE ECONOMY

There is considered in the article the main approaches to the «competitive workforce» and «human capital» definitions, as well their relationship in the development of economic thought in the context of building a knowledge economy. The purpose of the article is to study the main aspects of the labor theory of competitiveness as the main characteristics of human capital in an economy based on knowledge. The general theoretical and methodological base of the research were the fundamental provisions of the economic theory, the laws and regularities of economic development, scientific achievements of domestic and foreign scientists in the development of theories of competitive personnel, labor, human capital. Achievement of a research objective has become possible on the basis of application of various methods of knowledge, in particular, such as system and historical and logical approach, an empirical method, generalization.
Keywords: сompetitiveness, labor, personnel, human capital, knowledge economy, the factors of production.






РАЙХАНОВ Улуғмурод Алиевич,
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт» факультети катта ўқитувчиси

ЎЗБЕКИСТОНДА ЎРТА СИНФ САФИНИ КЕНГАЙТИРИШДА ИННОВАЦИОН ИШЛАНМАЛАР ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИНГ ЎРНИ
УДК 334.012.3


РАЙХАНОВ У.А. ЎЗБЕКИСТОНДА ЎРТА СИНФ САФИНИ КЕНГАЙТИРИШДА ИННОВАЦИОН ИШЛАНМАЛАР ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИНГ ЎРНИ

Мақолада ўрта синф сафини кенгайтиришнинг аҳамияти, унинг ҳозирги ҳолати, ривожланиш тенденциялари, ўрта синфни устувор даражада ривожлантириш ва сафини кенгайтиришда инновацион ишланмалар, хусусий тадбиркорликнинг роли илмий-назарий жиҳатдан ёритиб берилган.
Таянч иборалар: фаол тадбиркорлик, ислоҳотлар йўли, ўрта синф, инновацион маҳсулотлар, инновацион ёндашув.


РАЙХАНОВ У.А. МЕСТО ИННОВАЦИОННЫХ РАЗРАБОТОК И ЧАСТНОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА В РАСШИРЕНИИ СРЕДНЕГО КЛАССА В УЗБЕКИСТАНЕ

В статье рассмотрены значение расширения среднего класса, его современное состояние, тенденции развития. Также с научно-теоретической стороны описано место инновационных разработок и частного предпринимательства в расширении среднего класса.
Ключевые слова: активное предпринимательство, путь реформ, средний класс, инновационный продукт, инновационный подход.


RAYKHANOV U.A. THE PLACE OF INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP IN THE EXPANSION OF THE MIDDLE CLASS IN UZBEKISTAN

The article considers the significance of the expansion of the middle class, its current state, development trends. Also, there is described the scientific and theoretical issues of innovative developments and private entrepreneurship in the expansion of the middle class.
Keywords: active entrepreneurship, reform path, middle class, innovative product, innovative approach.




ГАНИХУЖАЕВ Ботирхон Борийхон угли,
аудитор АО ООО «TSIAR-FINANS»

ВОПРОСЫ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ФИНАНСОВОЙ УСТОЙЧИВОСТИ ПРЕДПРИЯТИЙ
УДК 336.63


ҒАНИХЎЖАЕВ Б.Б. КОРХОНАЛАРНИНГ МОЛИЯВИЙ БАРҚАРОРЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ МАСАЛАЛАРИ

Ривожланаётган иқтисодиёт шароитида корхоналарнинг молиявий барқарорлигини таъминлаш энг долзарб масалалардан бири ҳисобланади. Глобаллашув жараёни ва мамлакат иқтисодиётининг жаҳон бозорига интеграциясининг ўсиши ҳамда акциядорлик жамиятлари фаолиятининг самарадорлигини оширишнинг замонавий корпоратив бошқарув методларини жорий этиш орқали амалга оширилаётгани ушбу мавзуга бўлган эътиборнинг ўсишига асос ҳисобланади. Ушбу давр мамлакатимиздаги мавжуд барча соҳа ва тармоқларда фаолият юритаётган корхоналар молиявий бар­қарорлигини таъминлашга бўлган тубдан янги ёндашувларнинг яратилишини талаб этмоқда. Мақолада корхоналар молиявий барқарорлигини таъминлашнинг асосий босқичлари кўриб чиқилган бўлиб, молиявий барқарорлик тушунчасининг умумий таҳлили амалга оширилган, муаллифлик атамалари келтирилиб, молиявий барқарорлик турлари таҳлил қилинган ҳамда корхоналар молиявий бар­қарорлиги асосини ташкил этувчи бухгалтерлик баланси тенгликлари келтирилган.
Таянч иборалар: молиявий барқарорлик, коэффициент, тўлов қобилияти, ликвидлик, кредит лаёқати, рентабеллик, баланс тенгликлари.


ГАНИХУЖАЕВ Б.Б. ВОПРОСЫ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ФИНАНСОВОЙ УСТОЙЧИВОСТИ ПРЕДПРИЯТИЙ

Вопросы обеспечения финансовой устойчивости предприятий в условиях развивающейся экономики являются одними из самых актуальных. Рост актуальности непосредственно связан с глобализацией экономики, углублением её интеграции в международный рынок и ростом важности повышения эффективности деятельности акционерных обществ путем внедрения современных методов корпоративного управления. Данные условия диктуют создание принципиально новых подходов к обеспечению стабильности и финансовой устойчивости развития предприятий всех отраслей и сфер. Статья посвящена исследованию основных моментов финансовой устойчивости предприятий. Автором проведен общий анализ сущности понятия финансовой устойчивости, сформулированы авторские определения, проанализированы типы финансовой устойчивости, а также приведены балансовые соотношения, являющиеся основой финансовой устойчивости предприятий.
Ключевые слова: финансовая устойчивость, коэффициент, платежеспособность, ликвидность, кредитоспособность, рентабельность, балансовое соотношение.


GANIKHUJAEV B. THE ISSUES OF ENTERPRISES FINANCIAL STABILITY ENSURING

The issues of Enterprises financial stability ensuring in the conditions of developing economy are one of the most relevant. The growth of relevance is directly connected with the world economy globalization, deepening of the economy integration with international markets, and activity of joint stock companies’ efficiency growth importance, throughout introduction of modern methods of corporate governance. These conditions lead to creation of essentially new approaches to ensuring development of financial stability of Enterprises of all branches and spheres. The article is devoted to a research of highlights of financial stability of Enterprises. Author implemented the general analysis of essence of financial stability concept, formulated author’s definitions, and analyzed types of financial stability and as well as presented the balance ratios, which are the basis of financial stability of Enterprises.
Keywords: financial stability, coefficient, paying capacity, liquidity, creditability, profitability, balance ratio.






ПАВЛОВ Константин Викторович,
доктор экономических наук, профессор, заведующий кафедрой экономики и управления, Камский институт гуманитарных и инженерных технологий, г. Ижевск

НЕЕВКЛИДОВА ЭКОНОМИКА: ПРОБЛЕМЫ ФОРМИРОВАНИЯ И РАЗВИТИЯ
УДК 330.42


ПАВЛОВ К.В. НОЕВКЛИД ИҚТИСОДИЁТ: ШАКЛЛАНИШ ВА РИВОЖЛАНИШ МУАММОЛАРИ

Мақолада моделларнинг математик ифодасини соддалаштириш ва у билан боғлиқ вазифаларни осонлаштириш мақсадида ноевклид метриканинг турли иқтисодий-математик моделларидан кенгроқ фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги асослаб берилган ҳамда моделлар ёрдамида турли бошқарув иерархиялари даражаларида ижтимоий-иқтисодий ривожланиш тенденциялари ва қонуниятлари аниқланган.
Таянч иборалар: ноевклид геометрияси, метрика, ноевклид иқтисодиёт, ишлаб чиқариш функциялари, иқтисодий-математик моделлар.


ПАВЛОВ К.В. НЕЕВКЛИДОВА ЭКОНОМИКА: ПРОБЛЕМЫ ФОРМИРОВАНИЯ И РАЗВИТИЯ

В статье обосновывается целесообразность более широкого использования в разнообразных экономико-математических моделях неевклидовой метрики в целях упрощения математического выражения самих моделей и облегчения решений, связанных с ними задач, а также для выявления с помощью моделей тенденций и закономерностей социально-экономического развития на разных уровнях управленческой иерархии.
Ключевые слова: неевклидовы геометрии, метрика, неевклидова экономика, производственные функции, экономико-математические модели.


PAVLOV K.V. NON-EUCLIDEAN ECONOMY: PROBLEMS OF FORMATION AND DEVELOPMENT

In the article the expediency of wider implementation is proved in various economic-mathematical models of a non-Euclidean metrics for simplification of mathematical expression of models and simplification of the solution of the related tasks and also for identification by means of models of trends and regularities of social and economic development at the different levels of administrative hierarchy.
Keywords: non-Euclidean geometry, metrics, non-Euclidean economy, production functions, economic-mathematical models.






ШАМСУДДИНОВ Баходир Рахимович,
доцент кафедры «Эконометрика и экономическое моделирование» Национального университета Узбекистана им. Мирзо Улугбека, сертифицированный актуарий;

ТУХТАЕВ Бекзод Ғайбуллаевич,
докторант кафедры «Эконометрика и экономическое моделирование» Национального университета Узбекистана им. Мирзо Улугбека

СТРАХОВАЯ И АКТУАРНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В КОНТЕКСТЕ СТРУКТУРНЫХ ПРЕОБРАЗОВАНИЙ В РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН
УДК: 519.17 (330.115)


ШАМСУДДИНОВ Б.Р., ТУХТАЕВ Б. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА АМАЛГА ОШИРИЛАЁТГАН ТАРКИБИЙ ЎЗГАРИШЛАР КОНТЕКСТИДА СУҒУРТА ВА АКТУАР ФАОЛИЯТ

Мақола Ўзбекистонда суғурта ва актуар фаолиятларнинг ҳозирги ҳолати таҳлили ва унинг мамлакатимиз иқтисодий ва ижтимоий ҳаётида амалга оширилаётган ўзгаришлар шароитидаги ривожланиш истиқболлари муаммоларига бағишланган. Актуарийлик фаолиятни ривожлантириш бўйича бир қанча таклифлар киритилган.
Таянч иборалар: суғурта бозори, суғурта бозори статистик кўрсаткичлари, актуарийлик фаолияти, актуарийлик касби.


ШАМСУДДИНОВ Б. Р., ТУХТАЕВ Б. СТРАХОВАЯ И АКТУАРНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В КОНТЕКСТЕ СТРУКТУРНЫХ ПРЕОБРАЗОВАНИЙ В РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН

Статья посвящена анализу текущего состояния и проблемам развития страховой и актуарной деятельностей в условиях осуществления структурных преобразований и либерализации экономики в Республике Узбекистан. Предложены меры по развитию актуарной деятельности. Ключевые слова: страховой рынок, статистические показатели страхового рынка, актуарная деятельность, актуарная профессия.


SHAMSUDDINOV B.R., TUXTAYEV B. INSURANCE AND ACTUARIAL ACTIVITY IN THE CONTEXT OF STRUCTURAL REFORMS IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN

There is considered in the article analysis of the current conditions and main tendencies of Insurance and actuarial activities in the context of structural changes and liberalization of the economics in the Republic of Uzbekistan. The author offers measures on development of actuarial activity.
Keywords: the insurance market, statistical indicators, actuarial activity, actuarial profession.






МУМИНОВ Нозим Гаффарович,
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт» факультети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси мудири, иқтисод фанлари номзоди, доцент

«ХАЛҚ БЮДЖЕТИ» ВА УНИ ЎЗБЕКИСТОНДА ЖОРИЙ ЭТИШ МАСАЛАЛАРИ
УДК 336.14.01


МУМИНОВ Н.Г. «ХАЛҚ БЮДЖЕТИ» ВА УНИ ЎЗБЕКИСТОНДА ЖОРИЙ ЭТИШ МАСАЛАЛАРИ

Мақолада «халқ бюджети»нинг пайдо бўлиши тарихи, унинг баъзи мамлакатларда амалиётга жорий этиш тажрибалари таҳлил этилган. «Халқ бюджети»ни жорий этиш босқичлари ва хусусиятлари, унинг маҳаллий аҳоли турмуш даражасига ижобий таъсирлари кўрсатилган.
Таянч иборалар: бюджет, «халқ бюджети», маҳаллий аҳоли, маҳаллий ҳокимият, шаффофлик.


МУМИНОВ Н.Г. «НАРОДНЫЙ БЮДЖЕТ» И ВОПРОСЫ ПРИМЕНЕНИЯ ЕГО В УЗБЕКИСТАНЕ

В статье проанализирована история возникновения «народного бюджета» и опыт применения их в некоторых зарубежных странах. Отражены этапы и особенности применения «народного бюджета», а также его влияние на уровень жизни местного населения.
Ключевые слова: бюджет, «народный бюджет», местное население, муниципалное правительство, прозрачность.


MUMINOV N.G. «NATIONAL BUDGET» AND ISSUES OF USING IT IN UZBEKISTAN

The article analyzes the history of the emergence of the «people’s budget» and some experiences of their application in foreign countries. The stages and peculiarities of the application of the «people’s budget» are reflected, as well as its impact on the living standards of the local population.
Keywords: budget, «people’s budget», local population, municipal government, transparency.






АЛИДЖАНОВА Озода Тахировна,
докторант кафедры «Политика, история и экономика Китая» Ташкентского государственного института востоковедения

ЭКОНОМИЧЕСКИЕ ПОЗИЦИИ КИТАЯ В СТРАНАХ ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ
УДК 339.926


АЛИДЖАНОВА О.Т. МАРКАЗИЙ ОСИЁ МАМЛАКАТЛАРИДА ХИТОЙНИНГ ИҚТИСОДИЙ ЎРНИ

Мақола сўнгги йилларда Марказий Осиё мамлакатларининг иқтисодий ривожланишида Хитойнинг ўрнига бағишланган. Шунингдек, Хитой ҳукуматининг «Камар ва йўл» ташаббусининг амалга оширилишида Марказий Осиё мамлакатларининг роли кўриб чиқилган.
Таянч иборалар: Хитой, Марказий Осиё, иқтисодий алоқалар, «Камар ва йўл» ташаббуси, Буюк ипак йўлининг иқтисодий камари.


АЛИДЖАНОВА О.Т. ЭКОНОМИЧЕСКИЕ ПОЗИЦИИ КИТАЯ В СТРАНАХ ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ

Статья посвящена роли Китая в экономическом развитии стран Центральной Азии за последние годы. Также рассмотрена роль стран Центральной Азии в реализации инициативы китайского правительства «Пояс и путь».
Ключевые слова: Китай, Центральная Азия, экономические отношения, инициатива «Пояс и путь», экономический пояс Шелкового пути.


ALIDJANOVA O.T. ECONOMIC POSITIONS OF CHINA IN CENTRAL ASIAN COUNTRIES

The article is devoted to the role of China in the economic development of Central Asian countries in recent years. The place of the Central Asian countries in the implementation of the «Belt and Road» Initiative of the Chinese government was also examined.
Keywords: China, Central Asia, economic relations, The «Belt and Road» initiative, economic belt of the Silk Road.






ҚОДИРОВА Зулайхо Абдухалимовна,
Тошкент давлат шарқшунослик институти ўқитувчиси

МЕҲНАТ МИГРАЦИЯСИНИ ТАРТИБГА СОЛИШ МАМЛАКАТ РАҚОБАТБАРДОШЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ СИФАТИДА
УДК 331.56


ҚОДИРОВА З.А. МЕҲНАТ МИГРАЦИЯСИНИ ТАРТИБГА СОЛИШ МАМЛАКАТ РАҚОБАТБАРДОШЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ СИФАТИДА

Мазкур илмий мақола мамлакатда меҳнат миграцияси жараёнларининг оқилона тартибга солинишининг миллий иқтисодиёт рақобатбардошлигини оширишдаги аҳамияти масаласига бағишланган.
Таянч иборалар: рақобатбардошлик, меҳнат ресурслари, миграция, ишчи кучи экспорти, мигрант, пул ўтказмалари.


КАДИРОВА З.А. РЕГУЛИРОВАНИЕ ТРУДОВОЙ МИГРАЦИИ КАК ВАЖНЫЙ ФАКТОР ПОВЫШЕНИЯ КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТИ СТРАНЫ

Данная статья посвящается роли регулирования трудовой миграции страны в повышении конкурентоспособности национальной экономики.
Ключевые слова: конкурентоспособность, трудовые ресурсы, миграция, экспорт рабочей силы, мигрант, денежные переводы.


KADIROVA Z.А. REGULATION OF MIGRATION AS AN IMPORTANT FACTOR OF THE COUNTRY COMPETITEVENES IMPROVEMENT

The article is devoted to the role which plays a country’s labor migration regulation in improving the competitiveness of the national economy.
Keywords: competitevenes, labor resources, migration, export of labor force, money remittances.




ТУРСУНОВ Жахонгир Пулатович,
Тошкент молия институти «Пенсия иши» кафедраси ўқитувчиси

ЎЗБЕКИСТОНДА ПЕНСИЯ ТАЪМИНОТИ ТИЗИМИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ ВА ЖАҲОН ТАЖРИБАСИ
УДК 331.255


ТУРСУНОВ Ж.П. ЎЗБЕКИСТОНДА ПЕНСИЯ ТАЪМИНОТИ ТИЗИМИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ ВА ЖАҲОН ТАЖРИБАСИ

Мақолада Ўзбекистон пенсия таъминоти тизимининг ўзига хос хусусиятлари очиб берилган, жаҳонда мавжуд пенсия тизими моделлари ёритилган, хорижий мамлакатларнинг пенсия тизимлари ўрганилган, жумладан, дунё мамлакатларининг пенсия таъминотларига қилаётган харажатлари ва бошқа пенсия тизимига оид кўрсаткичлар таҳлил қилинган ҳамда хориж тажрибасини қўллаган ҳолда мажуд пенсия тизимидаги муаммоларни бартараф этиш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Таянч сўзлар: пенсия таъминоти тизими, ўртача умр кўриш ёши, ёшга доир пенсия, ногиронлик пенсияси, боқувчисини йўқотганлик пенсияси, авлодлар бирдамлиги, жамғариб бориладиган пенсия тизими, пенсия ёши, Бисмарк модели, Беверидж модели, ижтимоий йўналтирилган модель, мажбурий пенсия суғуртаси, ихтиёрий пенсия тизими.


ТУРСУНОВ Ж.П. ХАРАКТЕРНЫЕ ОСОБЕННОСТИ СИСТЕМЫ ПЕНСИОННОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ В УЗБЕКИСТАНЕ И ЗАРУБЕЖНЫЙ ОПЫТ

В статье раскрыты особенности системы пенсионного обеспечения Узбекистана, рассмотрены действующие модели пенсионных систем, изучены системы пенсионного обеспечения зарубежных стран, в том числе расходы, осуществляемые на пенсионное обеспечение странами мира, и проделан анализ показателей, характеризующих пенсионную систему, разработаны предложения и рекомендации по решению проблем пенсионной системы с учётом зарубежного опыта.
Ключевые слова: система пенсионного обеспечения, средняя продолжительность жизни, пенсия по возрасту, пенсия по инвалидности, пенсия по потере кормильца, солидарность поколений, накопительное пенсионное обеспечение, пенсионный возраст, Бисмарковская модель, Бевериджская модель, социально-ориентированная модель, обязательное пенсионное страхование, добровольное пенсионное страхование.


TURSUNOV J.P. CHARACTERISTIC FEATURES OF THE PENSION SECURITY SYSTEM IN UZBEKISTAN AND FOREIGN EXPERIENCE

The article reveals the peculiarities of the pension system in Uzbekistan, considered the current model of pension systems, the pension systems of foreign countries were studied, including the costs of pension provision by the countries of the world and the analysis of indicators,developed proposals and recommendations for solving the problems of the pension system, taking into account foreign experience.
Keywords: pension system, average life expectancy, old-age pension, disability pension, survivor’s pension, solidarity of generations, funded pension provision, retirement age, the Bismarck model, Beveridge model, socially-oriented model, compulsory pension insurance, voluntary pension insurance.






ЛЕВАШИН Никита Владимирович,
магистрант 2-курса по направлению подготовки «Менеджмент», Программа «Управление финансами, инвестициями и рисками», Российский государственный университет им. А.Н.Косыгина (Технологии. Дизайн. Искусство), г. Москва, Россия;Научный руководитель:

ДЕМБИЦКИЙ Сергей Геннадьевич,
профессор, доктор экономических наук, Российский государственный университет им. А.Н. Косыгина (Технологии. Дизайн. Искусство), г. Москва, Россия

ИНВЕСТИЦИОННЫЙ КЛИМАТ В УЗБЕКИСТАНЕ И ЕГО ОЦЕНКА
УДК 330.322.01


ЛЕВАШИН Н.В. ЎЗБЕКИСТОНДА ИНВЕСТИЦИОН МУҲИТ ВА УНИ БАҲОЛАШ

Мақолада инвестицион муҳитнинг назарий жиҳатлари таҳлил этилган, Ўзбекистонда инвестицион муҳити таҳлили ва баҳоланиши амалга оширилган, хорижий инвестицияларнинг роли алоҳида қайд этилган. Шу билан бирга хорижий инвестицияларни жалб этишни кўпайтириш йўналишлари кўрсатиб берилган.
Таянч иборалар: инвестиция, инвестицион муҳит, инвестицион фаолият, хорижий инвестор, инвес­тицион лойиҳалар.


ЛЕВАШИН Н.В. ИНВЕСТИЦИОННЫЙ КЛИМАТ В УЗБЕКИСТАНЕ И ЕГО ОЦЕНКА

В статье рассматриваются теоретические аспекты инвестиционного климата, проводится анализ и оценка инвестиционного климата в Узбекистане, особо отмечается роль иностранных инвестиций. Также приводятся принятые меры, способствующие привлечению иностранных инвесторов.
Ключевые слова: инвестиции, инвестиционный климат, инвестиционная деятельность, иностранный инвестор, инвестиционные проекты.


LEVASHIN N.V. INVESTMENT CLIMATE IN UZBEKISTAN AND ITS ASSESSMENT

There is considered in the article the theoretical aspects of the investment climate in Uzbekistan, as well analyzes and assesses the investment climate, emphasizes the role of foreign investment. And also is discussed measures taken to attract foreign investors.
Keywords: investment, investment climate, investment activity, foreign investor, investment projects.






Муминов Н.Г.
Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси мудири, иқтисод фанлари номзоди, доцент

«ИҚТИСОДИЁТГА ОИД АТАМА ВА ТУШУНЧАЛАРНИНГ ИЗОҲЛИ ЛУҒАТИ» ЎҚУВ ҚЎЛЛАНМАСИГА ТАҚРИЗ

Ўзбекистонда амалга оширилаётган туб ижти­моий-иқтисодий ислоҳотлар натижасида ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиёти шакл­ланди ва ривожланиб бормоқда. Мамлакатимизда янгидан вужудга келган янги ижтимоий-иқти­содий тизимга мос равишда янгича иқтисодий тафаккур ва фикрлаш тарзи ҳамда янги иқти­содий фанлар ҳам шаклланиб, ривож топмоқда. Олий ва ўрта махсус таълим муассасаларининг талаба ва ўқувчиларида, аҳо­лининг кенг қат­ламларида иқтисодий билим олишга бўлган қизиқиш, талаб ва эҳтиёжлар ҳам ортиб бор­моқда. Иқтисодий фанлар ижтимоий-иқтисодий ҳодиса ва жараёнлар, бу борада кишилар ўр­тасида содир бўладиган иқтисодий муносабатларни ўрганишда категориялардан фойдала­нади.
Иқтисодий категория ва атамалар, объектив равишда содир бўладиган иқтисодий ҳодисалар­нинг моҳияти, келиб чиқиш сабаблари ва оқибатларини ифодалайдиган умумлашган назарий тушунчалар ҳисобланади. Шу боисдан олий ўқув юртларида талабаларга иқтисодий фанлардан билим беришда атамалар ва категориялар, сўз бирикмаларининг мазмунини ёритиб берадиган луғатлар тузиш катта аҳамиятга эга. Шунинг учун проф. Ҳ.П.Абулқосимов ва иқтисодиёт магистри М.Ҳ.Абулқосимовлар томонидан тузилган «Иқтисодиётга оид атама ва тушунчаларнинг изоҳли луҳати» ўқув қўлланмаси иқтисодий билимларни эгаллашда муҳим аҳамиятга эгадир1.
Мазкур луғатда иқтисодиётга оид атама ва категория, ибора, сўз бирикмалари, шу жумладан, бозор иқтисодиёти категориялари, ташқи иқти­содий алоқалар ва муносабатлар ҳамда солиқ, банк-молия, реал сектор иқтисодиёти, божхона ишига доир тушунчаларнинг ҳам мазмуни очиб берилган. Унда Ўзбекистонда амалга оширилаётган иқтисодиётни модернизация қилиш ва ислоҳ этишнинг мазмун-моҳияти, мақсад ва тамойиллари, устуворликлари киритилган.
Изоҳли луғатга халқаро иқтисодий ташкилотлар, муҳим иқтисодий назарий таълимот ва йўналишлар, иқтисодий фан тараққиётига катта ҳисса қўшган иқтисодчи олимлар тўғрисидаги маълумотлар имкон қадар киритилган. Шунингдек, унга ўтмишда, ўрта асрларда, XIX аср ва XX аср бошларида Ўрта Осиёда, жумладан, Бухоро, Хива ва Қўқон хонликларида иқтисодий муносабатларда қўлланилган, ҳозирда тарихий атамаларга айланган тушунча, ибора ва сўз бирикмаларининг мазмуни ҳам ёритилган. Бу тушунча, ибора, сўз бирикмаларидан ҳозирги замон бозор иқтисодиёти, мамлакатимизда амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг мақсади ва йўналишлари, шунингдек, иқтисодий тарихимизни ўрганишда фойдаланиш мумкин бўлади.
Иқтисодиётга оид атама ва тушунчаларнинг изоҳли луғатидан талабалар иқтисодий фанларни ўзлаштиришда, билимларни мустаҳкамлаш мақсадида турли тест синовларини топшириш ва масала ҳамда машқларни бажаришда фойдаланадилар. Шунинг учун ҳам мазкур иқтисодиётга оид атама ва тушунчаларнинг изоҳли луғати профессор-ўқитувчилар, илмий тадқиқотчилар, талабалар ҳамда иқтисодиётга қизиқувчилар учун фойдали ўқув-услубий қўлланма ҳисоб­ланади. Мазкур луғатдан иқтисодий фанлар бўйича ўқув-услубий мажмуалар, маърузалар матнлари, глоссарийлар ҳамда тестлар тузишда ҳам фойдаланиш мумкин.
Луғатнинг ёзилиш тили ва стили ҳам содда, тушунарли бўлиб, талабаларнинг фойдаланишлари учун қулайликлар яратади.