Журнал «Экономика и финансы» №8, 2016

0
170
Журнал «Экономика и финансы» №8, 2016

СОДЕРЖАНИЕ

Муминов Н.Г. Яширин иқтисодиётнинг моҳияти, сабаблари ва оқибатлари: назарий ёндашув


Султонов Ф.Р. Человеческий капитал как формирующий фактор устойчивого развития 


МУМИНОВ Н.Г. ЯШИРИН ИҚТИСОДИЁТНИНГ МОҲИЯТИ, САБАБЛАРИ ВА ОҚИБАТЛАРИ: НАЗАРИЙ ЁНДАШУВ
Мақолада яширин иқтисодиётнинг асосий соҳалари, унинг ривожланиш сабаблари, ҳамда яширин иқтисодиётнинг ривожланиш оқибатлари ёритиб берилган.
Таянч иборалар: яширин иқтисодиёт, кулранг иқтисодиёт, «иккинчи» яширин иқти-содиёт, солиқ, капитал олиб чиқиш.


МУМИНОВ Н.Г. СУЩНОСТЬ, ПРИЧИНЫ И ПОСЛЕДСТВИЯ ТЕНЕВОЙ ЭКОНОМИКИ: ТЕОРЕТИЧЕСКИЙ ПОДХОД
В статье описаны основные секторы теневой экономики, причины развития теневой экономики, а также последствия развития теневой экономики.
Ключевые слова: теневая экономика, серая экономика, «вторая» теневая экономика, налог, вывоз капитала.


MUMINOV N.G. ESSENCE, CAUSE AND CONSEQUENCES OF THE SHADOW ECONOMY: A THEORETICAL APPROACH
The article describes the main sectors of the shadow economy, the causes of the shadow economy, and the effects of the shadow economy.
Keywords: underground economy, gray economy, «second» shadow economy, tax, export of capital.


СУЛТОНОВ Ф.Р. ИНСОН КАПИТАЛИ БАРҚАРОР РИВОЖЛАНИШНИ ТАШКИЛ ЭТУВЧИ ОМИЛ СИФАТИДА
Мақолада инсон капиталининг барқарор ривожланишда тутган ўрни ва роли ўрга-нилган, халқаро рейтинг кўрсаткичларининг инсон капиталини баҳолашдаги ўзига хос хусусиятлари таҳлил қилинган, барқарор ривожланишни таъминлаш доирасида инсон капиталини ташкил этувчи кўрсаткичларни ривожлантириш зарурлиги аниқланган ва асосланган. Олиб борилган изланиш асосида Ўзбекистонда инсон капиталини янада такомиллаштириш борасида бир қанча таклиф ва мулоҳазалар ишлаб чиқилган.
Таянч иборалар: барқарор ривожланиш, инсон капитали, таълим, Халқаро рақобат-бардошлилик индекси, Халқаро инновация индекси, Инсон тараққиёти индекси, Халқаро электрон ҳукумат индекси, Инсон капитали индекси.


СУЛТОНОВ Ф.Р. ЧЕЛОВЕЧЕСКИЙ КАПИТАЛ КАК ФОРМИРУЮЩИЙ ФАКТОР УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ
В статье рассмотрены место и роль человеческого капитала в обеспечении устойчивого развития. Проанализированы характерные особенности составляющих мировых рейтингов для оценки человеческого капитала. Выявлена и обоснована необходимость развития индикаторов, составляющих человеческий капитал в рамках обеспечения устойчивого развития. На основе проведенного исследования разработаны предложения по повышению уровня развития человеческого капитала в Узбекистане.
Ключевые слова: устойчивое развитие, человеческий капитал, образование, Глобальный индекс конкурентоспособности, Глобальный индекс инноваций, Индекс человеческого развития, Индекс развития электронного правительства, Индекс развития человеческого капитала.


SULTONOV F.R. HUMAN CAPITAL AS A FORMING FACTOR OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT
This article examines the role of human capital in the sustainable development, analyzes the characteristics of the components of the world rankings for the evaluation of human capital and reveals the necessity of indicators that make up the human capital in the framework of sustainable development. On the basis of the conducted research recom-mendations for improving the human capital development in Uzbekistan were worked out.
Keywords: sustainable development, human capital, education, Global Competitiveness Index, Global Innovation Index, Human development index, Global E-Government Development Index, Human capital index

Умаров Ф. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш орқали хорижий инвестициялар оқимини жадаллаштириш (Хитой амалиёти)

Зокиров Ш.Э., Қурбонов Ж.Қ. Ўзбекистонда мева-сабзавот маҳсулотларини етиштириш ва экспорт қилишнинг минтақавий хусусиятлари

Тангиров А.Э. Пути повышения эффективности использования пастбищ в пустынно-пастбищном животноводстве


УМАРОВ Ф. КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ОРҚАЛИ ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАР ОҚИМИНИ ЖАДАЛЛАШТИРИШ (ХИТОЙ АМАЛИЁТИ)
Мақолада миллий иқтисодиётга хорижий инвестицияларни жалб этишда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришнинг Хитой тажрибаси батафсил ёритилган.
Таянч иборалар: ЯИМ, кичик бизнес, давлат харидлари, экспорт, корхона даромади.


УМАРОВ Ф. УСКОРЕНИЕ ПОТОКА ИНОСТРАННЫХ ИНВЕСТИЦИЙ ПУТЕМ РАЗВИТИЯ МАЛОГО БИЗНЕСА И ЧАСТНОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА (ПРАКТИКА КИТАЯ)
В статье описан китайский опыт развития малого бизнеса и частного предпринима-тельства для увеличения привлечения иностранных инвестиций в национальную экономику.
Ключевые слова: ВВП, малый бизнес, государственные закупки, экспорт, доходы предприятий.


UMAROV F. ACCELERATING THE FLOW OF FOREIGN INVESTMENT THROUGH THE DEVELOPMENT OF SMALL AND PRIVATE ENTERPRISE (CHINESE PRACTICE)
This article describes how China’s experience of development of small business and private entrepreneurship to increase the attraction of foreign investments into the national economy
Keywords: GDP, small business, government procurement, export, business income.


ЗОКИРОВ Ш.Э., ҚУРБОНОВ Ж.Қ. ЎЗБЕКИСТОНДА МЕВА­САБЗАВОТ МАҲСУЛОТЛАРИНИ ЕТИШТИРИШ ВА ЭКСПОРТ ҚИЛИШНИНГ МИНТАҚАВИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ
Мақолада Ўзбекистоннинг мева-сабзавотчилик соҳасидаги улкан салоҳияти, хусусан мамлакатимизнинг айрим мева-сабзавот турларини ишлаб чиқариш миқдори, ҳосил-дорлик даражаси ва экспорти бўйича жаҳонда тутган ўрни таҳлил қилинган. Мева-сабзавот маҳсулотларини етиштириш, қайта ишлаш ва экспорт қилишнинг минтақавий хусусиятлари кўриб чиқилган.
Таянч иборалар: мева-сабзавотчилик, ишлаб чиқариш, қайта ишлаш, ҳосилдорлик, минтақа, экспорт, салоҳият, ихтисослашув.


ЗОКИРОВ Ш.Э., КУРБОНОВ Ж.К. РЕГИОНАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ ПРОИЗВОДСТВА И ЭКСПОРТА ПЛОДООВОШНОЙ ПРОДУКЦИИ В УЗБЕКИСТАНЕ
В статье проведён анализ огромного потенциала Узбекистана в производстве плодо-овощной продукции, в частности, занимаемого места в мире по объему производства, экспорта и уровню урожайности отдельных видов плодоовощной продукции. Рассмотрены региональные особенности производства, переработки и экспорта плодоовощной продукции.
Ключевые слова: плодоовощеводство, производство, переработка, урожайность, ре-гион, экспорт, потенциал, специализация.


ZOKIROV SH.E., QURBONOV J.Q. REGIONAL FEATURES OF FRUIT AND VEGETABLE PRODUCTION AND EXPORT IN UZBEKISTAN
There is analyzed in the article the huge potential of Uzbekistan in the horticultural industry. In particular, it is considered these places in the world in terms of production, exports and the level of productivity of certain types of fruit and vegetables. It sets out the possibility of further support production, processing and export.
Keywords: horticulture, production, processing, productivity, export.


ТАНГИРОВ А.Э. ЧЎЛ­ЯЙЛОВ ЧОРВАЧИЛИГИДА ЯЙЛОВЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ ЙЎЛЛАРИ
Мақолада яйловлардан фойдаланишда инновацион технологияларни жорий этиш ҳисобига экин майдонлари ва сув ресурларини тежаш ҳамда чўл-яйлов чорвачилиги иқтисодий самарадорлигини ошириш имкониятлари асосланган.
Таянч иборалар: яйлов, агрофитоценоз, ҳосилдорлик, сув ресурслари, ишлаб чиқариш харажатлари, даромад, фойда, тайёр маҳсулот.


ТАНГИРОВ А.Э. ПУТИ ПОВЫШЕНИЯ ЭФФЕКТИВНОСТИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ПАСТБИЩ В ПУСТЫННО­ПАСТБИЩНОМ ЖИВОТНОВОДСТВЕ
В статье обоснованы резервы сбережения посевных площадей и водных ресурсов, а также повышения экономической эффективности пустынно-пастбищного животновод-ства за счет внедрения инновационных технологий по использовании пастбищ.
Ключевые слова: пастбища, агрофитоценоз, урожайность, водные ресурсы, производ-ственные затраты, доход, прибыль, готовая продукция.


TANGIROV A.E. WAYS OF PASTURES USE EFFICIENCY INCREASE I DESERT STOCK BREEDING
There are considered in the article the desert stock breeding implementing innovative technologies in using of pastures There are discussed issues of sowing, save water recourses and other reserves of economical efficiency increase of pasture.
Keywords: pastures, agro phytocenosis, yield, water recourses, productive expenses, income, prepared product.

Толаметова З.А. Аҳолининг меҳнатда бандлиги ва уни таъминлашнинг истиқболли йўналишлари
Хошимов П.З., Джумаева С.К. Роль модернизации в развитии социальной сферы страны


ТОЛАМЕТОВА З.А. АҲОЛИНИНГ МЕҲНАТДА БАНДЛИГИ ВА УНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ ИСТИҚБОЛЛИ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Мақолада аҳолининг меҳнатда бандлигини ижтимоий-иқтисодий моҳияти ёритилгани ҳолда, дунё миқёсидаги баъзи мамлакатларда бандликни таъминлашдаги юзага келаёт-ган муаммолар, республикамизда меҳнат ресурслари бандлигини таъминлаш борасида давлат томонидан олиб борилаётган чора-тадбирлар баён этилган. Шунингдек, Ўзбекистон Республикасида аҳоли бандлиги даражасини оширишнинг истиқболли йўна-лишлари бўйича таклифлар берилган.
Таянч иборалар: бандлик, эгилувчан меҳнатда бандлик, анъанавий меҳнатда бандлик, монетар сиёсат, меҳнат биржалари.


ТОЛАМЕТОВА З.А. ЗАНЯТОСТЬ НАСЕЛЕНИЯ И ПЕРСПЕКТИВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ЕЁ ОБЕСПЕЧЕНИЯ
В статье освещается социально-экономическая сущность занятости населения, выявлены проблемы обеспечения занятости населения в некоторых странах мира, изложены меры, осуществляемые государством по поддержке занятости населения в Узбекистане, даны предложения по перспективным направлениям повышения занятости в республике.
Ключевые слова: занятость, гибкая занятость, традиционная занятость, монетарная политика, биржы труда.


TOLAMETOVA Z.A. POPULATION EMPLOYMENT AND PERSPECTIVE DIRECTION OF PERFECTION
In the article is illuminated social economic essence to employment of the population and revealed problems in provision of employment of the population in some countries. There are discussed measures to be realized by public institutions for employment perfection. As well there are given offers for perspective directions of employment increasing in the Republic.
Keywords: employment, flexible employment, traditional employment, monetary policy, labor exchanges.


ХОШИМОВ П.З., ДЖУМАЕВА С.К. МАМЛАКАТ ИЖТИМОИЙ СОҲАСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА МОДЕРНИЗАЦИЯЛАШНИНГ РОЛИ
Мақолада модернизациянинг ижтимоий-иқтисодий соҳадаги ўрни ва аҳамияти ёри-тилган. Шунингдек, ижтимоий соҳа модернизацияси ва ижтимоий модернизация каби тушунчаларга муаллифлик таърифи берилган. Шунингдек, ижтимоий модернизациянинг назарий жиҳатлари ўрганилган ва Ўзбекистон иқтисодиёти ижтимоий соҳаси модерниза-цияси таҳлил қилинган.
Таянч иборалар: модернизация, инновация, ижтимоий соҳа, ижтимоий модернизация, формацион модернизация, цивилизацион модернизация, ички модернизацияланиш, инвестициялар.


ХАШИМОВ П.З., ДЖУМАЕВА С.К. РОЛЬ МОДЕРНИЗАЦИИ В РАЗВИТИИ СОЦИАЛЬНОЙ СФЕРЫ СТРАНЫ
В статье раскрыты роль и значение модернизации в социально-экономической сфере. Также приведены авторские определения к таким понятиям как модернизация социальной сферы и социальная модернизация. Изучены теоретические аспекты социальной модернизации и рассмотрена модернизация социальной сферы экономики Узбекистана.
Ключевые слова: модернизация, инновация, социальная сфера, социальная модернизация, формационная модернизация, цивилизационная модернизация, внутреняя модернизация, инвестиции.


KHASHIMOV P. Z., DJUMAEVA S. K. THE ROLE OF MODERNIZATION IN THE DEVELOPMENT OF SOCIAL SECTOR OF COUNTRY
There is discussed in the article meaning and role of modernization in the socio-economic sphere. As well there is given author’s definition of such kinds of notions like modernization of social sector and social modernization. It is studied theoretical aspects of social modernization and analyzed modernization of social structure of Uzbekistan’s economy.
Keywords: modernization, innovation, social sector, social modernization, formational modernization, civilized modernization, upgrading itself.

Раҳмонов Р.Н. Олий таълим муассасаларини ташкил қилиш ва жойлаштириш омиллари

Якубова Э.Т. Тенденции развития промышленности регионов Узбекистана


РАҲМОНОВ Р.Н. ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ ВА ЖОЙЛАШТИРИШ ОМИЛЛАРИ
Мақолада ОТМларни ташкил қилиш ва жойлаштириш омиллари таҳлили ифодаланган. Олинган натижалар натижасида ОТМларни минтақалар бўйича оқилона жойлаштиришни янада такомиллаштиришга оид илмий таклифлар ишлаб чиқилган.
Таянч иборалар: олий таълим муассасаси, минтақа, ОТМларни жойлаштириш омилла-ри, саноат тармоқлари, миллий иқтисодиёт, меҳнат бозори.


РАХМОНОВ Р.Н. ФАКТОРЫ ОРГАНИЗАЦИИ И РАЗМЕЩЕНИЯ ВЫСШИХ УЧЕБНИХ ЗАВЕДЕНИЙ
В статье описывается анализ факторов основания и размещения высших учебных заведений в регионах. На основе полученных результатов были разработаны научные рекомендации по дальнейшему улучшению размещения ВУЗов.
Ключевые слова: высшее учебное заведение, регион, факторы размещение ВУЗов, отрасли экономики, национальная экономика, рынок труда.


RAKHMONOV R.N. ESTABLISHMENT AND PLACEMENT FACTORS OF HIGHER EDUCATIONAL INSTITUTIONS
There is discussed in the article issues of establishment and placement of higher educational institutions (HEI) in regions. On the basis of received analytical results there were elaborated scientific recommendations on further improvement of HEI’s placement.
Keywords: higher educational institutions, region, placement factors of HEIs, branches of economy, national economy, labor market.


ЯКУБОВА Э.Т. ЎЗБЕКИСТОН МИНТАҚАЛАРИДА САНОАТ РИВОЖЛАНИШИ ТЕНДЕНЦИЯЛАРИ
Мақолада Ўзбекистон Республикаси минтақаларида саноатнинг ривожланиш тенден-циялари таҳлил этилган. Минтақаларнинг индустриал салоҳияти, ишлаб чиқаришни диверсификация қилиш даражаси баҳоланган. Ўтказилган таҳлиллар асосида минтақаларда саноатни ривожлантириш бўйича мавжуд муаммо ва омутаносибликлар аниқланган ва ҳудудларнинг индустриаллашувини ошириш бўйича энг муҳим вазифалар аниқланган.
Таянч иборалар: минтақалар, саноатлашув, диверсификация, модернизация, номута-носиблик, ўсиш нуқталари, аралаш тармоқлар ва ёрдамчи ишлаб чиқариш.


ЯКУБОВА Э.Т. ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ ПРОМЫШЛЕННОСТИ РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА
В статье дан анализ основных тенденций развития промышленности в регионах Республики Узбекистан. Сделана оценка индустриального потенциала регионов, уровня диверсификации производства. На основе проведенного анализа выявлены основные проблемы и диспропорции в промышленном развитии регионов и определены важнейшие задачи для повышения их индустриализации.
Ключевые слова: регионы, индустриализация, диверсификация, модернизация, диспропорции, точки роста, смежные отрасли и вспомогательные производства.


YAKUBOVA E.T. INDUSTRIAL DEVELOPMENT TRENDS IN REGIONS OF UZBEKISTAN
This paper analyzes the main trends in the development of industry in the regions of the Republic of Uzbekistan. Industrial potential of the regions, the level of diversification of production were estimated. Based on the analysis the main problems and imbalances in the industrial development of the regions were identified and the most significant tasks to improve industrialization regions were defined.
Keywords: regions, industrialization, diversification, modernization, imbalances, growth point, related industries and production support.

МУМИНОВ НОЗИМ ГАФФАРОВИЧ Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт назарияси»  кафедраси мудири, «Иқтисод ва молия» журналининг Бош муҳаррири ўринбосари, иқтисод фанлари номзоди, доцент
 e-mail nozim.muminov@mail.ru;
n.muminov@itm.uz
   
СУЛТОНОВ ФУРКАТ РУСТАМ ЎҒЛИ Стажер-исследователь Института прогнозирования и макроэкономических исследований при Кабинете Министров Республики Узбекистан
e-mail: sultonov.furqat@mail.ru
   
УМАРОВ ФАХРИДДИН
УМАР ЎҒЛИ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети «Макроиқтисодиёт» кафедраси ўқитувчиси
e-mail:  faxriddinumarov_80@rambler.ru
   
ЗОКИРОВ ШУХРАТ
ЭРКИНАЛИЕВИЧ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги «Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари» илмий-тадқиқот маркази кичик илмий ходими
 e-mail: graff_050@mail.ru
   
ҚУРБОНОВ ЖАМШИД
ҚАХРАМОНОВИЧ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги «Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари» илмий-тадқиқот маркази кичик илмий ходими
e-mail:  jamshid_qurbonov@inbox.ru
   
ТАНГИРОВ АБДУХОЛИК
ЭГАМОВИЧ
Заместитель директора по научной-работе Научно-исследовательского института каракулеводства и экологии пустынь, кандидат экономических наук, доцент
 e-mail: uzkarakul30@mail.ru
   
ТОЛАМЕТОВА ЗИЛОЛА
АБДУЖАББОРОВНА
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт» факультети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси доценти, иқтисод фанлари номзоди
e-mail: tolametova.zilola73@mail.ru
   
ХАШИМОВ
ПАЗЛИДДИН
ЗУХУРОВИЧ
Доцент кафедры «Экономическая теория» экономического факультета
Национального университета Узбекистана имени Мирзо Улугбека, кандидат экономических наук
e-mail: hoshimov51@mail.ru
ҒУЛОМОВА ГУЛНОРА
ПАТАХКАМАЛОВНА
Тошкент ислом университети катта ўқитувчиси, иқтисод фанлари
номзоди
e-mail: ggulyamova@yandex.ru
   
ДЖУМАЕВА САНОБАР
КЕНЖАЕВНА
Старший преподаватель кафедры «Экономическая теория» экономического факультета Национального университета Узбекистана имени Мирзо
Улугбека
e-mail: sanobar1999@list.ru
   
РАҲМОНОВ РАСУЛ
НЕЪМАТОВИЧ
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Минтақавий иқтисодиёт» кафедраси мудири, иқтисод фанлари номзоди, доцент в.б.
e-mail: rarfuture@mail.ru
ЯКУБОВА ЭЛНОРА
ТАЛАБХАНОВНА
Старший научный сотрудник Института прогнозирования и акроэкономических исследований при Кабинете Министров Республики Узбекистан
 e-mail: yakubovaelnora@mail.ru

Журнал «Экономика и финансы» №8, 2016