Журнал «Современное образование» №2, 2018

0
176







Тўхтасинов Муҳаммаджон Ғуломжон ўғли,
Наманган вилояти халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти «Ижтимоий-иқтисодий фанлар» кафедраси мудири в.б.

ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ХОДИМЛАРИНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИНГ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ТИЗИМИДА «МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАЪНАВИЯТ АСОСЛАРИ» МОДУЛИ ЎҚИТИЛИШИНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ ВА МАҚСАДИ


ТУХТАСИНОВ М.Г. ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ХОДИМЛАРИНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИНГ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ТИЗИМИДА «МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАЪНАВИЯТ АСОСЛАРИ» МОДУЛИ ЎҚИТИЛИШИНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ ВА МАҚСАДИ
Мақолада халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш тизимида «Ижтимоий фанлар» блоки таркибидаги «Миллий ғоя ва маънавият асослари» модули ўқи­тилишининг зарурлиги ва аҳамияти таълимга оид давлат талаблари – меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар асосида тушунтирилган. Хусусан, ушбу модулнинг малака ошириш тизимидаги ўрни ва роли, уни ўқитишнинг мақсади ва вазифалари алоҳида-алоҳида асослаб, тушунтириб берилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: «Миллий ғоя ва маънавият асослари», иммунитет, жаҳолат ва зўравонликка қарши маърифат билан курашиш, фидойилик, ватанпарварлик, садоқат, фаол фуқаролик, дахлдорлик, миллий ғоя тарғиботи, глобаллашув, таҳдид ва хатарлар, маънавий-маърифий ишлар самарадорлиги.


ТУХТАСИНОВ М.Г. АКТУАЛЬНОСТЬ И ЦЕЛЬ МОДУЛЯ «НАЦИОНАЛЬНАЯ ИДЕЯ И ОСНОВЫ ДУХОВНОСТИ» В СИСТЕМЕ ПЕРЕПОДГОТОВКИ И ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ РАБОТНИКОВ НАРОДНОГО ОБРАЗОВАНИЯ
В статье на основе соответствующих нормативно-правовых документов и государственных требований аргументируется необходимость и значение модуля «Национальная идея и основы духовности» в составе блока «Общественные науки» в системе повышения квалификации и переподготовки работников народного образования. В частности, обоснованы роль и место данного модуля в повышении квалификации кадров и в отдельности разъяснены его цели и задачи.
Ключевые слова и понятия: «Национальная идея и основы духовности», иммунитет, борьба с невежеством и насилием с помощью просвещения, самоотверженность, патриотизм, преданность, активная гражданская позиция, причастность, пропаганда национальной идеи, глобализация, угроза и опасность, эффективность духовно-просветительской работы.


TUXTASINOV M.G. THE AIM AND IMPORTANCE OF TEACHING «NATIONAL IDEA AND SPIRITUAL BASES» IN THE SYSTEM OF THE RETRAINING AND INCREASING SKILLS OF PEDAGOGICAL STAFF
In there is discussed in the article the necessity and the importance of teaching «National idea and spiritual bases» which is component of «Social science», according to educational state requirements and normative-legislative documents. Particularly, the importance and the role of this module in the retraining system, then the aim and the task of teaching are explained thoroughly.
Keywords: «National idea and spiritual bases», immunity, fighting against ignorance and violence with the help of enlightenment, selflessness, patriotism, devotion, active citizenship, involvement, propaganda of national idea, globalization, threat and danger, efficiency of spiritual-enlighten affairs.






Пулатова Дилдора Тургуновна,
А.Авлоний номидаги Халқ таълими тизими раҳбар ва мутахассис ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти докторанти (PhD)

ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ХОДИМЛАРИНИНГ ЭҲТИЁЖЛАРИГА АСОСЛАНГАН МАЛАКА ОШИРИШ МЕХАНИЗМИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ


ПУЛАТОВА Д.Т. ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ХОДИМЛАРИНИНГ ЭҲТИЁЖЛАРИГА АСОСЛАНГАН МАЛАКА ОШИРИШ МЕХАНИЗМИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Мақолада халқ таълими ходимларининг эҳтиёжларига асосланган малака ошириш механизмини такомиллаштириш масалалари баён этилган. Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 26 сентябрдаги «Педагог кадр­ларни тайёрлаш, халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ-3289-сон қарори вазифалари, халқ таълими ходимларининг малакасини оширишда касбий диагностика масалалари ҳақида фикрлар баён этилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: халқ таълим тизими ходими, касбий диагностика, малака ошириш, ҳудудий малака ошириш маркази, эҳтиёж, таълим муассасаси.


ПУЛАТОВА Д.Т. СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ МЕХАНИЗМА ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ, ОСНОВАННОГО НА ПОТРЕБНОСТЯХ РАБОТНИКОВ СИСТЕМЫ НАРОДНОГО ОБРАЗОВАНИЯ
В статье отражены вопросы совершенствования механизма повышения квалификации работников системы народного образования, основанного на их потребностях. Также в ней нашли отражение приоритетные задачи постановления Президента Республики Узбекистан от 26 сентября 2017 года №ПП-3289 «О мерах дальнейшего совершенствования системы подготовки, переподготовки и повышения квалификации педагогических кадров народного образования и вопросы профессиональной диагностики», высказываются мнения о проблемах профессиональной диагностики в системе повышения квалификации работников народного образования.
Ключевые слова и понятия: работник системы народного образования, профессиональная диагностика, повышение квалификации, региональный центр повышения квалификации, потребность, образовательное учреждение.


PULATOVA D.T. PERFECTION OF MECHANISM OF RETRAINING BASED ON NEEDS ORIENTED TRAINING IN THE SYSTEM OF PUBLIC EDUCATION
The issues of perfection of mechanism of in-needs training the personnel of the system of the public education are reflected in the article. Also there is priority tasks of Decision of President of Republic of Uzbekistan decision «About the measures of further perfection of the system of preparation, retraining and in-needs training of pedagogical staff of the public education and issues of professional diagnostics» are considered. It is discussed the problems of professional diagnostics in the system of in-needs training of staff.
Keywords: staff of the public education system, professional diagnostics, in-needs training, regional center of training, necessity, educational institution.






Мирсолиева Мухаббат Тухтасиновна,
Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳузуридаги Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш Бош илмий-методик маркази ўқув ва методик ишлар бўйича директор ўринбосари, педагогика фанлари номзоди

ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ РАҲБАР ВА ПЕДАГОГ КАДРЛАРИНИНГ ТАДҚИҚОТЧИЛИК КОМПЕТЕНТЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ


МИРСОЛИЕВА М.Т. ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ РАҲБАР ВА ПЕДАГОГ КАДРЛАРИНИНГ ТАДҚИҚОТЧИЛИК КОМПЕТЕНТЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ
Мақолада олий таълим муассасалари раҳбар ва педагог кадрларининг тадқиқотчилик компетенцияларининг мазмуни ва методологик асослари таҳлил қилинган. Шакллантирилган хулосалар асосида олий таълим муассасаси педагог кадрларининг тадқиқотчилик компетенцияларини ривожлантириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: касбий компетентлик, тадқиқотчилик компетентлиги, креативлик, тадқиқотчилик фаолияти.


МИРСОЛИЕВА М.Т. РАЗВИТИЕ ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ РУКОВОДЯЩИХ И ПЕДАГОГИЧЕСКИХ КАДРОВ ВЫСШИХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЙ
В статье анализируются содержание и методологические основы исследовательской компетенции руководящих и педагогических кадров высших образовательных учреждений. На основе выводов по результатам анализа автором разработаны предложения и рекомендации по развитию исследовательской компетенции руководящих и педагогических кадров высших образовательных учреждений.
Ключевые слова и понятия: профессиональная компетентность, исследовательская компетентность, креативность, исследовательская деятельность.


MIRSОLIEVA. M.T. DEVELOPMENT OF RESEARCHING COMPETENCE OF HIGHER EDUCATIONAL INSTITUTIONS’ MANEGER AND PEDAGOGICAL STAFF
There is analyzed in the article the modern requirements and the methodological bases for the content and content of the research competence of manager and pedagogical staff of higher education institutions. Based on the conclusions made as results of analyses, proposals and recommendations for the development of research competence of the teaching staff of the higher education institution were prepared.
Keywords: professional competence, research competence, competence, cognitive activity, research activity.




Азимова Зиёда Эргашевна,
Андижон давлат университети кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш маркази директори, педагогика фанлари номзоди, Республика Маънавият ва маърифат маркази мустақил изланувчиси

ОЛИЙ ЎҚУВ МУАССАСАСИ МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ ИШЛАРИНИНГ ПЕДАГОГИК НАЗАРИЯ ВА АМАЛИЁТДА ТУТГАН ЎРНИ


АЗИМОВА З.Э. ОЛИЙ ЎҚУВ МУАССАСАСИ МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ ИШЛАРИНИНГ ПЕДАГОГИК НАЗАРИЯ ВА АМАЛИЁТДА ТУТГАН ЎРНИ
Мақолада олий таълим муассасаларида маънавий-маърифий ишларнинг педагогик назария ва амалиётдаги ўрни, маънавий-маърифий ишларнинг самарадорлигини белгиловчи асосий тамойиллар ва маънавий-маърифий ишларни ташкил қилишда ижтимоий ҳамкорликни ташкил қилиш масалалари кўриб чиқилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: маънавий-маърифий ишлар, педагогик вазифалар, миллий ғоя, педагогик масъулият, маънавий-маърифий ишларнинг самарадорлигини белгиловчи асосий тамойиллар, тарғибот функцияси, ижтимоий ҳамкорлик.


АЗИМОВА З.Э. МЕСТО НРАВСТВЕННО-ПРОСВЕТИТЕЛЬСКОЙ РАБОТЫ ВУЗОВ В ПЕДАГОГИЧЕСКОЙ ТЕОРИИ И ПРАКТИКЕ
В статье рассматриваются вопросы места в педагогической теории и практике нравственно-просветительской работы ВУЗов, основные принципы, определяющие эффективность нравственно-просветительской работы, и организации социального сотрудничества в процессе осуществления нравственно-просветительской работы в вузах.
Ключевые слова и понятия: нравственно-просветительская работа, педагогические задачи, национальные идеи, педагогическая ответственность; основные принципы, определяющие эффективность нравственно-просветительской работы; агитационная функция, социальное сотрудничество.


AZIMOVA Z.E. PLASE OF MORAL-EDUCATIONAL WORK OF UNIVERSITIES IN PEDAGOGICAL THEORY AND PRACTICE
The article deals with the issues of place of the moral and educational work of universities in the pedagogical theory and practice, and the main principles that determine the effectiveness of moral and educational work and the organization of social cooperation in the process of moral and educational work in universities.
Keywords: moral and educational work, pedagogical tasks, national ideas, pedagogical responsibility, basic principles that determine the effectiveness of moral and educational work, agitational function, social cooperation.






Карамян Мариэтта Хачатуровна,
доцент кафедры психологии Национального университета Узбекистана имени Мирзо Улугбека, кандидат психологических наук, доцент

СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ МОДЕЛИ ОБУЧЕНИЯ ЗДОРОВОМУ ОБРАЗУ ЖИЗНИ


КАРАМЯН М.Х. СОҒЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИГА ЎРГАТИШНИНГ ИЖТИМОИЙ- ПСИХОЛОГИК МОДЕЛЛАРИ
Мақола соғлом турмуш тарзига ўргатишнинг ижтимоий-психологик моделлари ёки соғлом хулқ-атвор шаклланиши таҳлилига бағишланган. Соғлом турмуш тарзига ўргатиш хусусиятлари саломатликни мустаҳкамлаш тизими контекстида қараб чиқилади. Соғлом турмуш тарзига ўргатишнинг ижтимоий-психологик моделлари салоҳияти ва чегараланишлари кўрсатиб берилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: саломатлик, профилактика, саломатликка қадрият сифатида муносабат, саломатликни мустаҳкамлаш, соғлом турмуш тарзи, соғлом хулқ-атвор, соғлом турмуш тарзига ўргатиш, ижтимоий-психологик моделлар.


КАРАМЯН М.Х. СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ МОДЕЛИ ОБУЧЕНИЯ ЗДОРОВОМУ ОБРАЗУ ЖИЗНИ
Статья посвящена анализу социально-психологических моделей обучения здоровому образу жизни и формированию здорового поведения. Рассматриваются особенности обучения здоровому образу жизни в контексте системы укрепления здоровья. Показаны потенциал и ограничения социально-психологических моделей обучения здоровому образу жизни.
Ключевые слова и понятия: здоровье, профилактика, ценностное отношение к здоровью, укрепление здоровья, здоровый образ жизни, здоровое поведение, обучение здоровому образу жизни, социально-психологические модели.


KARAMYAN M.KН. SOCIAL-PSYCHOLOGICAL MODELS OF HEALTH EDUCATION
The article is devoted to analysis of social-psychological models of healthy life style (health) education and formation of health behavior. The peculiarities of health education in the context of health promotion are considered. The potential and limitations of social-psychological models of healthy life style education are shown.
Keywords: health, prevention, valuable attitude towards health, health promotion, healthy life style, health behavior, health education, social-psychological models.






Халдаров Хикматилла Ахматович,
доцент кафедры «Методика преподавания информатики» Ташкентского государственного педагогического университета, кандидат технических наук;

Кадирова Гулчехра Алиаскаровна,
исследователь Ташкентского фармацевтического института

ОЦЕНКА ЗНАНИЙ ОБУЧАЮЩИХСЯ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ТАБЛИЧНО-ОПРОСНОГО МЕТОДА «ИНСЕРТ»


ХАЛДАРОВ Х.А., КАДИРОВА Г.А. «ИНСЕРТ» ЖАДВАЛ-СЎРОВ УСУЛИ ЁРДАМИДА ЎҚУВЧИЛАРНИНГ ОЛГАН БИЛИМИНИ БАҲОЛАШ
Мақола «Инсерт» жадвал-сўров усули ёрдамида, С++ дастурлаш тилида ишлаб чиқилган дастурдан фойдаланиб, ўқувчиларни баҳолаш ва билимларни бошқаришнинг юқори даражасига қандай эришиш мумкинлигига бағишланган.
Таянч сўз ва тушунчалар: технология, педагогик технология, инновация, дизайн, прогнозлаштириш, режалаштириш, тизимлаштириш, бошқариш, технология, сифат кўрсаткичлари, ахборот ва коммуникация технологиялари, амалий услублар.


ХАЛДАРОВ Х.А., KАДИРОВА Г.А. ОЦЕНКА ЗНАНИЙ ОБУЧАЮЩИХСЯ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ТАБЛИЧНО-ОПРОСНОГО МЕТОДА «ИНСЕРТ»
Статья посвящена тому, как с помощью педагогической технологии таблично-опросного метода «ИНСЕРТ» достичь высокого уровня оценки обучаемых и управления качеством знаний с применением разработанной программы на языке программирования С++.
Ключевые слова и понятия: технология, педагогическая технология, инновации, проектирование, прогнозирование, планирование, систематизация, управление, технологизация, качест­венные показатели, информационно-коммуникационные технологии, прикладные методы.


KHALDAROV H.A., KADIROVA G.A. ASSESSMENT OF KNOWLEDGE OF TRAINING WITH USE TABLET-POLLING METHOD INSERT
The article is devoted to the issues of implementing means of pedagogical technology of INSERT’s tabular and polling method, to reach the high level of assessment of trainees and quality management of knowledge with application of the developed program language of C++.
Keywords: technology, pedagogical technology, innovation, design, prediction, planning, systematization, control, technologization, quality indicators, information and communication technologies, application-oriented methods.




Позилова Шаҳноза Хайдаралиевна,
ассистент кафедры «Информационные технологии в образовании» Ташкентского университета информационных технологий имени Мухаммада ал-Хоразмий

ПЕДАГОГИК КАДРЛАРНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА МАЛАКА ОШИРИШ КУРСЛАРИДА КРЕАТИВ ТАЪЛИМНИ ҚЎЛЛАШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ПЕДАГОГИК ШАРТЛАРИ


ПОЗИЛОВА Ш.Х. ПЕДАГОГИК КАДРЛАРНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА МАЛАКА ОШИРИШ КУРСЛАРИДА КРЕАТИВ ТАЪЛИМНИ ҚЎЛЛАШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ПЕДАГОГИК ШАРТЛАРИ
Мақолада креатив таълим технологиясининг асосий ташкилий-педагогик шартлари кўриб чиқилган. Бундан ташқари, креатив таълимнинг моҳияти тушунтирилган, анъанавий ва креатив таълимнинг қиёсий характеристикаси тақдим этилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: ташкилий ва педагогик шартлар, креатив қобилият, анъанавий ва ижодий таълим, ўқув-услубий мажмуа.


ПОЗИЛОВА Ш.Х. ОРГАНИЗАЦИОННО−ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ КРЕАТИВНОГО ОБУЧЕНИЯ НА КУРСАХ ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ ПЕДАГОГИЧЕСКИХ КАДРОВ
В статье рассмотрены основные организационно-педагогические условия по технологии креативного обучения. Кроме этого, даны представления о сущности креативного обучения, представлена сравнительная характеристика традиционного и креативного обучения.
Ключевые слова и понятия: организационно-педагогические условия, креативная компетентность, традиционное и креативное обучение, учебно-методический комплекс.


POZILOVA SH.H. ORGANIZATIONAL AND PEDAGOGICAL CONDITIONS OF CREATIVE TRAINING IMPLEMENTATION AT PEDAGOGICAL STAFF TRAINING COURSES
The article considers the main organizational and pedagogical conditions for the technology of creative learning. In addition, the author developes the idea of the essence of creative learning, presents a comparative characteristic of traditional and creative education.
Keywords: organizational and pedagogical conditions, creative competence, traditional and creative education, educational-methodical complex.




Қаҳҳаров Абдурахим Абдубаннаевич,
Наманган муҳандислик-қурилиш институти «Чизма геометрия ва муҳандислик графикаси» кафедраси катта ўқитувчиси

ИНТЕЛЛЕКТУАЛ ЎЙИНЛАРНИ КОМПЬЮТЕР ЁРДАМИДА ТАШКИЛ ЭТИШ ЙЎЛИ БИЛАН ТАЪЛИМ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ


ҚАҲҲАРОВ А.А. ИНТЕЛЛЕКТУАЛ ЎЙИНЛАРНИ КОМПЬЮТЕР ЁРДАМИДА ТАШКИЛ ЭТИШ ЙЎЛИ БИЛАН ТАЪЛИМ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ
Мақолада «Чизма геометрия ва муҳандислик графикаси» фанини ўқитиш жараёнида компьютер ўйинидан фойдаланиш бўйича таклиф ва тавсиялар берилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: компьютер ўйини, амалий дарс, мустақил таълим, фазовий тасаввур, мураккаблик даражаси.


КАХХАРОВ А.А. ПОВЫШЕНИЕ ЭФФЕКТИВНОСТИ ОБУЧЕНИЯ С ПОМОЩЬЮ ОРГАНИЗАЦИИ КОМПЬЮТЕРНЫХ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНЫХ ИГР
В статье приведены рекомендации и предложения применения компьютерной игры по предмету «Начертательная геометрия и инженерная графика».
Ключевые слова: компьютерная игра, практическое занятие, самостоятельное образование, пространственное воображение, уровень сложности.


KAHHAROV A.A. INCREASE OF EDUCATING EFFICIENCY IMPLEMENTING MEANS OF COMPUTER INTELLECTUAL GAMES
In the article recommendations and offers of application of a computer game in a subject «Descriptive geometry and the engineering drawing» are provided.
Keywords: a computer game, practical employment, independent formation, spatial imagination, complexity level.






Рахимов Шавкат,
Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети «Мусиқий таълим» кафедраси профессори

УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ЎҚУВЧИ-ЁШЛАРНИНГ МАЪНАВИЙ-АХЛОҚИЙ СИФАТЛАРИНИ ТАРБИЯЛАШДА МУСИҚАНИНГ ЎРНИ


РАХИМОВ Ш. УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ЎҚУВЧИ-ЁШЛАРНИНГ МАЪНАВИЙ-АХЛОҚИЙ СИФАТЛАРИНИ ТАРБИЯЛАШДА МУСИҚАНИНГ ЎРНИ
Мақолада умумтаълим мактабларида ўқувчи-ёшларни маънавий-ахлоқий жиҳатдан тўғри тарбиялашда мусиқанинг ўрни ва аҳамияти хусусида фикр билдирилиб, мусиқий мероснинг ёш авлод тарбиясидаги таъсири, одоб, ахлоқ, иймон-эътиқод, виждон, тўғрилик, ростгўйлик, ҳалоллик, Она ватанга садоқат, ватанни севиш, уни қадрлаш, элни улуғлаш, халқ хизматида бўлиш, ота-онани ҳурмат қилиш, она табиатни эъзозлаш ва бошқа шу каби умуминсоний фазилатларни мадҳ этувчи қўшиқларнинг аҳамияти хусусида фикр юритилади.
Таянч сўз ва тушунчалар: мусиқа, қўшиқ, қадрият, анъана, урф-одат, қўшиқ, айтим, болалар қўшиқлари.


РАХИМОВ Ш. МЕСТО МУЗЫКИ В ВОСПИТАНИИ ДУХОВНО-НРАВСТВЕННЫХ КАЧЕСТВ УЧАЩИХСЯ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ
В статье автор размышляет о значении и месте музыки в духовно-нравственном воспитании учащихся общеобразовательных школ, а также о влиянии музыкального наследия на подрастающее поколение, о значении песен, воспевающих такие качества личности как нравственность, совестливость, вера, правдивость, честность, любовь и верность Родине, уважение к родителям и народу, бережное отношение к природе.
Ключевые слова и понятия: музыка, песня, ценность, традиция, обычай, попевки, детские песни.


RAKHIMOV SHAVKAT. THE ROLE OF MUSIC IN EDUCATING SPIRITUAL AND MORAL QUALITIES OF PUPILS AND TEENAGERS IN SECONDARY SCHOOLS
The article describes the importance and role of music in educating spiritual qualities of pupils and teenagers in secondary schools. So, it shows that, the effect of musical heritage to education of teenagers. There are a great deal of opinions about the importance of the songs, which praise courteousness, ethics, belief, good conscience, honesty, faithfulness to motherland, to love homeland, to value it, to respect people, to be in the service of people, to respect parents, to value nature and other humanistic dignities.
Keywords: music, song, value, customs and traditions, melody, children songs.






Рахимова Сурайё Салохиддиновна,
А.Авлоний номидаги Халқ таълими тизими раҳбар ва мутахассис ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш марказий институти мустақил тадқиқотчиси

ЎЗБЕКИСТОНДА МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ФАОЛИЯТИНИ ИСЛОҲ ҚИЛИШНИНГ МЕЪЁРИЙ-ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ


РАХИМОВА С.С. ЎЗБЕКИСТОНДА МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ФАОЛИЯТИНИ ИСЛОҲ ҚИЛИШНИНГ МЕЪЁРИЙ-ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ
Мақолада ҳозирги кунда Ўзбекистонда мактабгача таълим муассасалари фаолиятини ислоҳ қилишнинг ҳуқуқий-меъёрий асослари, муассасаларда фаолият олиб борувчи раҳбар ва педагог ходимлар малакасини ошириш ва қайта тайёрлашга қўйиладиган талаблар, соҳага оид келгуси режалар ҳақида фикр юритилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: таълим тизими, мактабгача таълим, генофонд, технология, интеллектуал, стратегия, ёш даврлари, мультимедиа, ҳуқуқий-меъёрий асослар, ислоҳ қилиш.


РАХИМОВА С.С. НОРМАТИВНО-ПРАВОВЫЕ ОСНОВЫ РЕФОРМИРОВАНИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ДОШКОЛЬНЫХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЙ УЗБЕКИСТАНА
В статье рассматриваются нормативно-правовые основы реформирования деятельности дошкольных образовательных учреждений Узбекистана; требования к повышению квалификации и переподготовке руководителей и педагогических кадров, работающих в дошкольных учреждениях; обсуждаются перспективы развития этой сферы.
Ключевые слова и понятия: система образования, дошкольное образование, генофонд, технология, интеллектуальный, стратегия, возрастные периоды, мультимедиа, нормативно-правовые основы, реформирование.


RAHIMOVA S.S. LEGISLATIVE FRAMEWORKS OF PRESCHOOL EDUCATIONAL ESTABLISHMENTS’ ACTIVITY OF UZBEKISTAN REFORMATION
In the article is considered legal and regulatory frameworks of preschool educational establishments’ activities reformation in Uzbekistan. There is discussed requirement to in-plant training and retraining of managers and pedagogical staff, working in preschool establishments and the prospects of development of this sphere.
Keywords: education system, preschool education, gene fund, technology, intellectual, strategy, age periods, multimedia, legal and regulatory framework, reform.






Мамаражабова Зульфия Норбоевна,
Низомий номли Тошкент давлат педагогика университети «Коррекцион педагогика» кафедраси профессори вазифасини бажарувчи, филология фанлари номзоди, Халқ таълими аълочиси

АДАБИЙ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ЭШИТИШДА НУҚСОНИ БЎЛГАН БОЛАЛАР НУТҚИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ИЖОБИЙ САМАРАСИ


МАМАРАЖАБОВА З.Н. АДАБИЙ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ЭШИТИШДА НУҚСОНИ БЎЛГАН БОЛАЛАР НУТҚИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ИЖОБИЙ САМАРАСИ
Мақолада адабий таълим жараёнида эшитишда нуқсони бўлган ўқувчилар нутқини ривожлантириш билан боғлиқ педагогик тизими самарадорлигини аниқлаш мақсадида ўтказилган тажриба-синов ишларининг натижалари таҳлили берилган.
Таянч сўз ва тушунчалар: адабий таълим жараёни, эшитишда нуқсони бўлган ўқувчилар, нутқ, ривожлантириш, ижобий самара, китобхонлик ва адабий-ижодий фаолият, шакллантириш, библиографик билим, малакалар комплекси.


МАМАРАЖАБОВА З.Н. РАЗВИТИЕ РЕЧИ В ПРОЦЕССЕ ЛИТЕРАТУРНОГО ОБУЧЕНИЯ У ДЕТЕЙ С НАРУШЕНИЯМИ СЛУХА
В статье освещены эффективные пути развития речи детей с нарушениями слуха в процессе литературного обучения. Приведён анализ результатов экспериментальных работ по определению результативности системы развития речи в процессе литературного обучения у детей с нарушениями слуха.
Ключевые слова и понятия: процесс литературного обучения, школьники с нарушениями слуха, речь, развитие, положительный эффект, читательская и литературно-творческая деятельность, формирование, библиографические знания, комплекс навыков.


MAMARAJABOVA Z.N. A POSITIVE OUTCOME OF THE DEVELOPMENT OF CHILDREN WITH HEARING DISABILITIES IN LITERARY LEARNING
This article discusses effective ways to develop speech abilities for children with hearing disabilities in literary learning. An analysis of the results of the experimental studies aimed at determining the effectiveness of the pedagogical system of speech development of pupils who have a hearing impairment in the literary learning process are given.
Keywords: literary learning process, learners with hearing disabilities, speech, development, positive effect, reading and literary-creative activity, forming, bibliographic knowledge, skill complex.