“Иқтисод ва молия” журнали №8, 2017

0
162
Журнал «Экономика и финансы» №8, 2017

МУНДАРИЖА / СОДЕРЖАНИЕ

Махмудов Н.М., Усмонов Б. Машинасозлик тармoғи ишлаб чиқаришида таркибий
ўзгаришлар йўналишлари ва тармоққа жалб қилинаётган инвестициялар самарадорлиги


Олимжонова Ш.О. Инвестиция маҳсулотларини жорий этиш кичик бизнес ва хусусий
тадбиркорликни инвестициялаш омили сифатида


Тавакалов Ж.Т. Ўзбекистон ҳудудларини мева ва сабзавотчиликка
ихтисослашувининг таҳлили


МАХМУДОВ Н., УСМОНОВ Б. МАШИНАСОЗЛИК ТАРМOҒИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИДА
ТАРКИБИЙ ЎЗГАРИШЛАР ЙЎНАЛИШЛАРИ ВА ТАРМОҚҚА ЖАЛБ ҚИЛИНАЁТГАН
ИНВЕСТИЦИЯЛАР САМАРАДОРЛИГИ
Мақолада Ўзбекистон Республикаси машинасозлик тармоғида кечаётган жараёнлар,
тармоққа йўналтирилаётган сармоялар, уларнинг натижадорлиги таҳлил қилинган. Тармоқда ижобий таркибий ўзгаришларни жадаллаштириш борасида таклифлар киритилган.
Таянч иборалар: машинасозлик, таркибий ўзгаришлар, сармоялар, фан-техника
ютуқлари.


МАХМУДОВ Н., УСМОНОВ Б. НАПРАВЛЕНИЕ СТРУКТУРНЫХ СДВИГОВ И
ЭФФЕКТИВНОСТЬ ПРИВЛЕЧЕННЫХ ИНВЕСТИЦИЙ В МАШИНОСТРОИТЕЛЬНУЮ
ОТРАСЛЬ
В статье анализируются основные тенденции развития машиностроительной отрасли
Узбекистана, инвестиции в отрасль и их отдача. Приводятся рекомендации по улучшению позитивных структурных сдвигов в отрасли.
Ключевые слова: машиностроение, структурные сдвиги, инвестиции, достижения науки и техники.


MAHMUDOV N., USMONOV B. STRUCTURAL REFORMS IN MASHINERY INDUSTRY
PRODUCTION AND EFFICIENCY OF INVESTMENTS TO THE SECTOR OF ECONOMY
There are discussed in the article the general trends in the machinery industry of Republic of Uzbekistan, investments and the structural changes of the sector. As well there is provided recommendations for positive structural changes acceleration.
Keywords: machinery industry, structural changes, investments, science and technique
achievements.


ОЛИМЖОНОВА Ш.О. ИНВЕСТИЦИЯ МАҲСУЛОТЛАРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ КИЧИК
БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ ИНВЕСТИЦИЯЛАШ ОМИЛИ СИФАТИДА
Мақолада қимматли қоғозлар бўйича муддатли битимлар билан боғлиқ инвестиция маҳсулотларини жорий этиш орқали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни қўллабқувватлашнинг аҳоли бандлигини таъминлаш омили сифатидаги аҳамияти тадқиқ этилган ҳамда уни янада такомиллаштиришга қаратилган таклиф-тавсиялар ишлаб чиқилган.
Таянч иборлар: инвестиция маҳсулоти, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик, инвестиция сиёсати.


ОЛИМЖОНОВА Ш.О. ВНЕДРЕНИЕ ИНВЕСТИЦИОННОЙ ПРОДУКЦИИ КАК ФАКТОР
ИНВЕСТИРОВАНИЯ МАЛОГО БИЗНЕСА И ЧАСТНОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛСТВА
В статье анализируется значение обеспечения занятости населения путем поддержки
малого бизнеса и частного предпринимательства через внедрение инвестиционной продукции. Также разработаны предложения по их совершенствованию.
Ключевые слова: инвестиционный продукт, малый бизнес и частное предпринимательство, инвестиционная политика.


OLIMJONOVA SH.O. INTRODUCTION OF INVESTMENT PRODUCTION AS A FACTOR OF INVESTMENT OF SMALL BUSINESS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP
The article analyzes the importance of ensuring employment of the population by supporting small businesses and private entrepreneurship through the introduction of investment products. Also, proposals for these improvement have been developed.
Keywords: investment product, small business and private entrepreneurship, investment
policy.


ТАВАКАЛОВ Ж.Т. ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ МЕВА ВА САБЗАВОТЧИЛИККА
ИХТИСОСЛАШУВИНИНГ ТАҲЛИЛИ
Мақолада Ўзбекистон бўйича мева ва сабзавот маҳсулотларини етиштириш фаолиятининг салоҳияти тадқиқ этилган. Республикада етиштириладиган мева-сабзавот маҳсулотлари таҳлил қилиниб, олинган натижа асосида мева-сабзавотчилик соҳасини ривожлантиришнинг асосий йўналишлари ёритиб берилган.
Таянч иборалар: мева-сабзавот маҳсулотлари, совутиш камералари, томчилатиб суғориш, хом ашё, қайта ишлаш, ишлаб чиқариш, хом ашё базаси.


ТАВАКАЛОВ Ж.Т. АНАЛИЗ СПЕЦИАЛИЗАЦИИ РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА К
ПЛОДООВОЩНОЙ ПРОДУКЦИИ
В статье автором исследуется потенциал эффективного функционирования производства продукции плодов и овощей в регионах Узбекистана. Проведен анализ производства плодоовощной продукции и даны основные направления по развитию производства плодоовощной продукции республики.
Ключевые слова: плодоовощная продукция, холодильные камеры, капельное орошение, сырье, переработка, производство, сырьевая база.


TAVAKALOV J.T. ANALYSES OF UZBEKISTAN’S REGIONS SPECIALIZATION TO FRUITS AND VEGETABLES PRODUCTION
In the article the author investigated the potential of the effective production of fruits and
vegetables in the regions of Uzbekistan. The analysis of fruit and vegetable production and the main directions for these production developments in Uzbekistan are suggested.
Keywords: fruits and vegetables, cold storage, drip irrigation, raw materials, processing,
production, raw material base.

Мирзаева А.Ш. Международный опыт страхования и роль страхования
в развитии малого бизнеса


МИРЗАЕВА А.Ш. СУҒУРТАНИНГ ХАЛҚАРО ТАЖРИБАСИ ВА КИЧИК БИЗНЕСНИ
РИВОЖЛАНТИРИШДА СУҒУРТАНИНГ РОЛИ
Мақола хорижий мамлакатларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектларини
суғурталашни ривожлантиришга бағишланган. Унда жаҳон тажрибаси ҳамда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик учун суғурта ривожланишининг ўрни, шунингдек, суғурта жараёнида юзага келадиган муаммолар муҳокама қилинган.
Таянч иборалар: кичик бизнес, хусусий бизнес, суғурта, суғурта компанияси.


МИРЗАЕВА А.Ш. МЕЖДУНАРОДНЫЙ ОПЫТ СТРАХОВАНИЯ И РОЛЬ СТРАХОВАНИЯ В РАЗВИТИИ МАЛОГО БИЗНЕСА
Статья посвящена развитию страхования субъектов малого бизнеса и частного предпринимательства в зарубежных странах. В статье представлены мировой опыт и роль развития страхования субъектов малого бизнеса и частного предпринимательства, а также обсуждены проблемы, которые возникают в процессе страхования.
Ключевые слова: малый бизнес, частное предпринимательство, страхование, страховая компания.


MIRZAEVAA.SH. INTERNATIONAL EXPERIENCE OF INSURANCE AND ROLE OF
INSURANCE IN DEVELOPMENT OF SMALL BUSINESS
The article is devoted to small businesssubjectsand private business insurance development. International experience and a role of development of insurance of subjects of small business and private business are presented and also problems which arise in the course of insurance are discussed.
Keywords: small business, private business, insurance, insurance company.


 

Расулов Т.С., Махмасобирова Н.У. Японский опыт кластеризации национальной экономики


Рахмонов Қ.Қ. Мамлакатнинг ташқи савдо фаолиятини ривожлантириш ва иқтисодий
хавфсизлигини таъминлаш йўллари


РАСУЛОВ Т.С., МАХМАСОБИРОВА Н. У. ЯПОНИЯ МИЛЛИЙ ИҚТИСОДИЁТИНИ
КЛАСТЕРЛАШТИРИШ ТАЖРИБАСИ
Бугунги кунда миллий иқтисодиётнинг рақобатбардошлигини ошириш ҳар бир мамлакатнинг олдига қўйилган муҳим вазифаларидан биридир. Шу сабабли ҳам иқтисодий ўсишни таъминлаш ҳамда миллий хўжаликнинг ишлаб чиқариш омилларини рационал тақсимлаш мақсадида миллий иқтисодиётлар ривожланиш ва бошқарувнинг инновацион усулларидан кенг фойдаланмоқдалар. Ривожланган мамлакатларда кенг қўлланиладиган иқтисодий ривожланиш методларидан бири кластерли ёндашув методидир. Янги бошқарув технологияси саналган иқтисодий ривожланишнинг кластерли ёндашуви нафақат маълум минтақа ёки тармоқ, балки бутун мамлакатнинг миллий рақобатбардошлигини оширишга хизмат қилади. Географик жиҳатдан яқин жойлашган, бир соҳада фаолият юритувчи, бир-бирини тўлдирувчи ҳамда ўзаро боғлиқ компаниялар (етказиб берувчилар, ишлаб чиқарувчилар ва ш.к.) ва улар билан ҳамкорлик қилувчи ташкилотлар (таълим муассасалари, давлат бошқаруви органлари, инфратузилма ташкилотлари) ишлаб чиқариш ва илмий тадқиқот институтлари, олий таълим муассасалари ўртасидаги корпоратив ҳамкорликнинг ривожланиши ва мустаҳкамланишига замин яратади. Шу сабабли ҳам, миллий иқтисодиётни кластерлаштириш дунёнинг кўплаб ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларида учрайди. Мақолада инновацион кластерларни шакллантиришнинг Япония тажрибаси таҳлил қилинган бўлиб, унда Япониянинг миллий иқтисодиётни кластерлаштиришнинг ўзига хос хусусиятлари, миллий иқтисодиётни кластерлаштириш дастурлари ёритилган.
Таянч иборалар: иқтисодий кластер, мақсадли кластер дастурлари, кластерлаштириш, модернизация, рақобатбардошлик.


РАСУЛОВ Т.С., МАХМАСОБИРОВА Н. У. ЯПОНСКИЙ ОПЫТ КЛАСТЕРИЗАЦИИ
НАЦИОНАЛЬНОЙ ЭКОНОМИКИ
На сегодняшний день повышение конкурентоспособности национальной экономики
является одним из основных задач каждой экономики. Для повышения экономического
роста и обеспечения рационального распределения факторов производства национальные хозяйства все больше обращаются к инновационным методам развития и управления. Одним из широко распространенных методов экономического развития во многих развитых странах является кластерный подход. Кластерный подход развития, который является новой управленческой технологией, позволяет повысить конкурентоспособность как отдельного региона или отрасли, так и государства в целом. Кластер, группа географически соседствующих взаимосвязанных компаний (поставщики, производители и др.) и связанных с ними организаций (образовательные заведения, органы государственного управления, инфраструктурные компании), действующих в определенной сфере и взаимодополняющих друг друга, создает возможности для развития и укрепления корпоративного сотрудничества между производством и научными институтами, высшими образовательными заведениями. Поэтому кластеризация экономики встречается во многих развитых и развивающихся странах мира. В данной статье анализируется японский опыт формирования экономических кластеров. Здесь рассматриваются специфические особенности кластеризации в Японии и представлены национальные программы кластеризации экономики.
Ключевые слова: экономический кластер, целевые кластерные программы, кластеризация, модернизация, конкурентоспособность.


RASULOV T.S., MAXMASOBIROVA N.U. JAPANESE EXPERIENCE OF CLUSTERING OF
NATIONAL ECONOMY
Nowadays increasing the competitiveness of the national economy is one of the main tasks
of each economy. To increase economic growth and ensure rational distribution of production factors, national economies have to increasingly turning towards innovative methods of development and management. One of the most widespread methods of economic development in many developed countries is the cluster approach. The cluster approach of development, which is a new management technology, makes it possible to increase the competitiveness of a single region or industry and the state as a whole. Cluster, a group of geographically neighboring interrelated companies (suppliers, manufacturers, etc.) and related organizations (educational institutions, government bodies, and infrastructure companies) operating in a certain sphere and mutually complementary each other, creates opportunities for the development of strengthening of corporate cooperation between production and scientific institutes, higher educational institutions. Therefore, the clustering of the economy is found in many developed and developing countries of the world. This article analyzes the Japanese experience of forming economic clusters. It examines the specific features of clustering in Japan and studies national programs in this field.
Keywords: economic clusters, target cluster programs, clustering, modernization,
competitiveness.


РАХМОНОВ Қ.Қ. МАМЛАКАТНИНГ ТАШҚИ САВДО ФАОЛИЯТИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШ ВА ИҚТИСОДИЙ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЙЎЛЛАРИ
Мақолада ташқи савдо алоқаларининг ривожланиши жараёнлари ва муаммолари таҳлил қилинган, уни янада ривожлантириш ҳамда ташқи иқтисодий хавфсизликни таъминлаш масалалари келтирилган.
Таянч иборалар: ташқи савдо, экспорт, импорт, ташқи савдо сальдоси, хавфсизлик,
иқтисодий хавфсизлик, ташқи иқтисодий хавфсизлик.


РАХМАНОВ К.К. РАЗВИТИЕ ВНЕШНЕЙ ТОРГОВОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ И ПУТИ
ОБЕСПЕЧЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ БЕЗОПАСНОСТИ СТРАНЫ
В статье проанализированы процессы развития внешних торговых связей и их проблемы, а также изучены вопросы их дальнейшего развития и обеспечения экономической безопасности страны.
Ключевые слова: внешняя торговля, экспорт, импорт, внешнеторговое сальдо, безопасность, экономическая безопасность, внешняя экономическая безопасность.


RAKHMANOV K.K. DEVELOPMENT OF FOREIGN TRADE ACTIVITIES AND WAYS OF THE ECONOMIC SECURITY OF THE COUNTRY PROVIDING
There is analyzed in the article processes of development of foreign trade, and their problems, as well the issues of their further development and ensuring the economic security of the country.
Keywords: foreign trade, export, import, foreign trade balance, security, economic security, external economic security.

Давлетов И.Х. Вопросы оптимизации структуры жилищного строительства
в современных условиях


Раҳмонова С.Ф. Ўзбекистон Республикасида бандлик сиёсатини амалга оширишнинг
ҳуқуқий жиҳатлари


ДАВЛЕТОВ И.Х. ЗАМОНАВИЙ ШАРОИТЛАРДА ТУРАР ЖОЙЛАР ҚУРИЛИШИ
ТУЗИЛМАСИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Мақолада уй-жой фондини оптималлаштириш масалалари кўриб чиқилган ҳамда замонавий шароитда уй-жой қурилишининг оптимал тузилмасини шакллантиришнинг назарий усули ва асосий йўналишлари келтирилган.
Таянч иборалар: иқтисодий-математик усуллар, ахборот-мантиқий моделлаштириш,
уй-жой қурилишини мақбуллаштириш (оптималлаштириш), хонадон (квартира)лар типи, уй-жой сифати, уй-жой шинамлиги, якка тартибда уй-жой қурувчилар, арзон уй-жойлар.


ДАВЛЕТОВ И.Х. ВОПРОСЫ ОПТИМИЗАЦИИ СТРУКТУРЫ ЖИЛИЩНОГО
СТРОИТЕЛЬСТВА В СОВРЕМЕННЫХ УСЛОВИЯХ
В статье рассмотрены вопросы оптимизации жилищного фонда, а также приведена
теоретическая модель и основные направления по формированию оптимальной структуры жилищного строительства в современных условиях.
Ключевые слова: экономико-математические модели, информационно-логическое моделирование, оптимизация жилищного строительства, тип квартир, качество жилья, комфортабельность жилья, индивидуальные застройщики жилья, доступность жилья.


DAVLETOV I.KH. THE ISSUES OF HOUSING CONSTRUCTION FUNDING STRUCTURE
OPTIMIZATION IN MODERNITY
In the article the issues of housing fund optimization are considered. As well, the theoretical model and the basic directions of an optimum structure of housing construction funding formation in modern conditions are provided.
Keywords: economic-mathematical models, information-logical modeling, housing construction optimization, type of apartments, housing quality, comfortableness of housing, individual housing developers, housing availability.


РАҲМОНОВА С.Ф. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА БАНДЛИК СИЁСАТИНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ҲУҚУҚИЙ ЖИҲАТЛАРИ
Мақолада Ўзбекистон Республикасида бандлик сиёсатини амалга оширишнинг ҳуқуқий
жиҳатлари ҳақида сўз боради.
Таянч иборалар: аҳоли бандлиги, бандлик сиёсати, меҳнат бозори, ишсизлик, бандликни тартибга солиш.


РАХМОНОВА С.Ф. ПРАВОВЫЕ АСПЕКТЫ РЕАЛИЗАЦИИ ПОЛИТИКИ ЗАНЯТОСТИ В
РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН
В статье рассматриваются правовые аспекты реализации политики занятости в Республике Узбекистан.
Ключевые слова: занятость населения, политика занятости, рынок труда, безработыца, регулирования занятости.


RAKHMONOVA S.F. LEGAL ASPECTS OF THE IMPLEMENTATION OF THE EMPLOYMENT POLICY IN UZBEKISTAN REPUBLIC
There is discussed in the article the legal aspects of employment policy realization in the
Republic of Uzbekistan
Keywords: employment of population, employment policy, labor market, unemployment,
employment regulation.

Муродхўжаева Ф.М. Давлатнинг минтақавий сиёсати ва Наманган вилояти иқтисодиётини ривожлантиришнинг айрим масалалари


МУРОДХЎЖАЕВА Ф.М. ДАВЛАТНИНГ МИНТАҚАВИЙ СИЁСАТИ ВА НАМАНГАН
ВИЛОЯТИ ИҚТИСОДИЁТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ
Мақолада Ўзбекистонда амалга оширилаётган давлат минтақавий сиёсатининг мақсади,
минтақавий муаммолар ёритилган ва Наманган вилояти иқтисодиётини ривожлантириш
масалалари келтирилган.
Таянч иборалар: минтақа, минтақавий сиёсат, ялпи ҳудудий маҳсулот, ҳудудий ривожланиш дастурлари, Ҳаракатлар стратегияси.


МУРАДХАДЖАЕВА Ф.М. ГОСУДАРСТВЕННАЯ РЕГИОНАЛЬНАЯ ПОЛИТИКА И
НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ РАЗВИТИЯ ЭКОНОМИКИ НАМАНГАНСКОЙ ОБЛАСТИ
В статье освещены цели государственной региональной политики в Узбекистане и региональные проблемы, а также изучены вопросы развития экономики Наманганской области.
Ключевые слова: регион, региональная политика, валовой регональный продукт, программы развития регионов, Стратегия движения.


MURADKHADZHAYEVA F.M. STATE REGIONAL POLICY AND SOME ISSUES OF ECONOMIC DEVELOPMENT OF NAMANGAN PROVINCE
The article highlights the goals of the state regional policy in Uzbekistan and regional
problems, as well as the development of Namangan region’s economy.
Keywords: region, regional policy, gross regional product, regional development programms,traffic strategy.

МАХМУДОВ НОСИР
МАХМУДОВИЧ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети «Макроиқтисодиёт» кафедраси профессори, иқтисод фанлари доктори
e-mail: mnosir@ro.ru
УСМОНОВ БАХТИЁР
ХУСАНБАЕВИЧ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети мустақил тадқиқотчиси
e-mail: bahtiyor.usmanov@gm.uz
ОЛИМЖОНОВА ШОИРА
ОЛИМЖОНОВНА
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт» факультети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси ўқитувчиси
e-mail: sholimjonova@mail.ru
ТАВАКАЛОВ ЖОНИБЕК
ТАВАКАЛОВИЧ
Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги «Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари» илмий-тадқиқот маркази кичик илмий ходими
e-mail: tsue_economics@mail.ru
МИРЗАЕВА AЗИЗАХОН
ШЕРЗОДОВНА
Национальный университет Узбекистана имени Мирзо Улугбека, соискатель
e-mail: aziza.mirzaeva73@mail.ru
РАСУЛОВ ТЎЛҚИН
САТТОРОВИЧ
Заведующий кафедрой Ташкентского государственного института востоковедения, доктор экономических наук, профессор
e-mail: tulkin.rasulov@list.ru
МАХМАСОБИРОВА НИГОРА ЎКТАМ ҚИЗИ Магистрант Ташкентского государственного института
востоковедения, член Студенческого научного общества
e-mail: m_nigora93@mail.ru
РАХМОНОВ ҚОБИЛЖОН
ҚОДИРОВИЧ
Давлат божхона қўмитаси ходими, Ўзбекистон Миллий
университети мустақил тадқиқотчиси
e-mail: rako047@mail.ru
ДАВЛЕТОВ ИСЛАМБЕК
ХАЛИКОВИЧ
Заведующий кафедрой «Менеджмент» Ташкентского архитектурно строительного института, кандидат экономических наук, доцент
e-mail: i.davletov68@gmail.com
РАХМОНОВА САРВИНОЗ
ФАХРИДДИН ҚИЗИ
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети «Иқтисодиёт» факультети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси ўқитувчиси
МУРОДХЎЖАЕВА ФЕРУЗА МАЖИДОВНА Наманган давлат университети «Иқтисодиёт назарияси» кафедраси ўқитувчиси, мустақил тадқиқотчи
e-mail: Feruza7881@mail.ru